Θέλω να ζω και να απολαμβάνω τη ζωή μου. Είμαι ο εαυτός μου και πορεύομαι με αγάπη προς την πραγμάτωση της αποστολής μου χωρίς περιορισμούς και εμπόδια.

Ο δρόμος μου είναι ανοιχτός και τα βήματα μου σταθερά, χωρίς τρικλοποδιές, παγίδες και παραπατήματα. Δεν κουβαλώ στους ώμους μου τραυματικές εμπειρίες και απαλλάσσομαι από τοξικά συναισθήματα, που προέρχονται από αυτές.

Με συγχωρώ και με αποδέχομαι. Έχω ένα σύμμαχο, ένα μοναδικό και αποτελεσματικό όπλο. Μπορώ και εφαρμόζω την Expansion Method.

Οι τραυματικές μου εμπειρίες αναβαπτίζονται και τα τοξικά μου συναισθήματα απελευθερώνονται στο πεδίο της συγχώρεσης και του φωτός.

Μπορώ και συγχωρώ. Αποδέχομαι τα γεγονότα, τις εμπειρίες, τα λάθη και τις αστοχίες μου, χωρίς να μένω σ’ αυτές.

Με την εφαρμογή της Expansion Method μπορώ να κοιτώ μπροστά χωρίς φόβο και τύψεις. Με συγχωρώ για την άγνοια και την άστοχη μετάφραση τραυματικών πρωταρχικών μου εμπειριών.

Έχω επιτρέψει την συγχώρεση. Τα ‘μοτίβα ζωής’ πάνω στα οποία μέχρι τώρα κεντούσα τον καμβά της ζωής μου, δεν με καθορίζουν, ούτε με εγκλωβίζουν.

Κάθε μέρα πιστοποιώ το δικαίωμα μου στον Παράδεισο του Τώρα και απελευθερώνομαι από την νοσταλγία μιας ζωής, που θα ήθελα να ήταν αλλιώς.

Ζω, διευρύνομαι, αφήνω πίσω ότι με περιορίζει και κατακτώ τους στόχους μου με όπλο μου την Expansion Method.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

• Εισαγωγή – Η έννοια της συγχώρεσης

• Βήματα προς τη συγχώρεση

• Πότε, πως και γιατί

• Πως θα βρούμε τη δύναμη να συγχωρήσουμε

• Τα στάδια της συγχώρεσης

• Οι τέσσερις φάσεις της συγχώρεσης

• Εμπόδια προς τη συγχώρεση

• Αλήθειες που μας βοηθούν

• Συγχώρεση και σχέσεις

• Expansion Method

• Επίλογος

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Για την ψυχολογία μας η συγχώρεση είναι ένα απαραίτητο βήμα, προκειμένου να πάμε παρακάτω τη ζωή μας. Είναι απολύτως απαραίτητο, γιατί όσο συντηρούμε τη μνησικακία, τα νεύρα και το θυμό απέναντι σε πρόσωπα που μας έβλαψαν, θα τους αποκαλώ πλέον αυτουργούς, τόσο περισσότερο αυτά τα αρνητικά συναισθήματα γεμίζουν την ψυχή μας και δεν μας αφήνουν να συνεχίσουμε να ζούμε και να απολαμβάνουμε το παρόν μας. Αποτελούν βαρίδια, που μας κρατούν πίσω.

Είναι απλό. Όσο διατηρούμε έχθρες, κόντρες, μίση, νεύρα και θυμό για κάποιον άλλον ή ακόμα και για τον ίδιο μας τον εαυτό, τότε δεν είμαστε πραγματικά ελεύθεροι να συνεχίσουμε τη ζωή μας.

Μπορεί να νομίζουμε πως συνεχίζουμε, αλλά τελικά όλα αυτά τα αρνητικά συναισθήματα μας κρατάνε πίσω και μας δηλητηριάζουν μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο.

Μόνο απελευθερώνοντας τα τοξικά συναισθήματα μέσω της συγχώρεσης, θα μπορέσουμε να αφήσουμε χώρο για τη θετικότητα να εισβάλει και να καταλάβει το σώμα και το πνεύμα μας.

Πόσο όμως εύκολο είναι να καταλάβουμε αυτή την αναγκαιότητα της συγχώρεσης και μέσα μας; Σε πολλές περιπτώσεις είναι αρκετά δύσκολο και θέλει αρκετή δουλειά με τον εαυτό μας, προκειμένου να ξεπεράσουμε τις απογοητεύσεις, τις πληγές, τις κόντρες και απλά να συγχωρέσουμε.

Ξεκινάμε πρώτα από εμάς. Για να μάθουμε να συγχωρούμε τους άλλους, πρέπει πρώτα να μάθουμε να συγχωρούμε τον εαυτό μας. Πολλές φορές ρίχνουμε το φταίξιμο σε μας τους ίδιους για πολλά πράγματα που πήγαν στραβά ή δεν έγιναν έτσι όπως ακριβώς τα σχεδιάζαμε. Αναζητούμε την τελειότητα και αυτό και δεν είναι εφικτό, εκτός του ότι δεν είναι απαραίτητο, για να είμαστε ευτυχισμένοι και χαρούμενοι. Μόλις το συνειδητοποιήσουμε, θα αρχίσουμε να συγχωρούμε κάθε στιγμή, κάθε λεπτό τον εαυτό μας για τα μικρά ή τα μεγάλα «λάθη».

Για να γίνει αυτό θα πρέπει να αποδεχόμαστε τα πράγματα όπως έρχονται, και να μην προσπαθούμε να τα αλλάξουμε, κάνοντας ταυτόχρονα τις απαραίτητες κινήσεις για τη ζωή μας. Αν είναι να αλλάξουν τότε σίγουρα θα έρθει μια διαφορετική πορεία εκεί ακριβώς που δεν το περιμένουμε, χωρίς να επιμένουμε να κατακρίνουμε τον εαυτό μας ή να τον τιμωρούμε. Γιατί ακόμα και κάποια «λάθη» που γίνονται, δεν είναι ακριβώς λάθη. Είναι τα δομικά υλικά που με αυτά χτίζουμε το μοναδικό και ανεπανάληπτο οικοδόμημα της ζωής και πραγματώνουμε την αποστολή μας.

15 ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΕΣΟΥΜΕ

Ο μεγάλος Dr Wayne Dyer στο βιβλίο του ‘ How to forgive someone who has hurt you in 15 steps’ είναι εξαιρετικά σαφής :

Βήμα 1: Το παρελθόν όλα όσα σε πλήγωσαν δεν είναι πια εδώ. Μην τους επιτρέπεις να επανέρχονται και να αμαυρώνουν το παρόν σου. Οι άνθρωποι έρχονται , παρέρχονται, είναι καλοί , είναι λιγότερο καλοί αλλά όλοι απαραίτητοι στο παιχνίδι της ζωής μας. Αγκάλιασε τους και πάμε στην επόμενη βάση.

Βήμα 2: Επανασυνδέσου με το Πνεύμα σου. Κάνε μια νέα συμφωνία με τον Ανώτερο Εαυτό σου.

Βήμα 3: Μην πέφτεις για ύπνο θυμωμένος. “Είμαι ειρήνη, είμαι χαρούμενος , είμαι η Αγάπη και προσελκύω ανάλογους ανθρώπους στη ζωή μου”.

Βήμα 4: Μην κατηγορείς τους άλλους . Κατανόησε τον εαυτό σου.

Βήμα 5: Μην καθοδηγείς τους άλλους.

Βήμα 6: Είσαι ένα ποτάμι εμπειριών, άστο να κυλίσει.

Βήμα 7: Πάρε την ευθύνη του εαυτού σου.

Βήμα 8: Απαλλάξου από το αρνητικό συναίσθημα και τα αισθήματα οργής.

Βήμα 9: Καλύτερα καλός, παρά σωστός.

Βήμα 10: Μάθε να δίνεις-έτσι θα λάβεις.

Βήμα 11: Μην αρπάζεσαι με το παραμικρό και παντού.

Βήμα 12: Άσε το παρελθόν , ζήσε το παρόν.

Βήμα 13: Αγκάλιασε τα πέτρινα χρόνια σου και άλλαξε τα.

Βήμα 14: Μην επικρίνεις.

Βήμα 15: Στείλε αγάπη. Θα έλθει πίσω.

Πολλές φορές, ακόμα κι αν μάθουμε να συγχωρούμε τον εαυτό μας και να αποδεχόμαστε τα πράγματα όπως είναι κάθε στιγμή, είναι δύσκολο να συγχωρέσουμε κάποια άτομα τα οποία είναι συνδεδεμένα με έντονα συναισθήματα από μεριά μας. Είναι δύσκολο να ξεπεράσουμε αυτά τα δυνατά συναισθήματα, καθώς σκεφτόμαστε πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, αν αυτά τα άτομα δεν είχαν κάνει αυτά τα πράγματα, για τα οποία δεν μπορούμε να συγχωρήσουμε.

Ας σκεφτούμε όμως, αν αυτά τα άτομα δεν είχαν κάνει αυτά τα πράγματα, θα ήμασταν το ίδιο άτομο τώρα; Όχι. Οι καταστάσεις αυτές μας ωρίμασαν και έπαιξαν και αυτές το ρόλο τους για την διαμόρφωση του ποιοι είμαστε σήμερα – είτε το θέλουμε είτε όχι.

ΑΝ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΣΥΓΧΩΡΟΥΜΕ

Η Melanie Greenberg (Psychology Today , January 29 2015) μας προτρέπει πριν αποφασίσουμε για το αν , πότε και ποιόν θα συγχωρήσουμε να λάβουμε υπ’ όψιν μας τους κάτωθι βασισμένους σε έρευνα παράγοντες.

1. Η συγχώρεση ενισχύει την ευτυχία και την καλή μας υγεία. Παραμένοντας μνησίκακοι βλάπτουμε την υγεία μας και μετατρέπουμε ένα τραυματικό γεγονός σε χρόνια στρεσογόνο πηγή, που αποδυναμώνει έως και εξαντλεί το ανοσοποιητικό μας σύστημα και μας αποσπά από το να απολαμβάνουμε το παρόν μας.

2. Όχι όμως και χαλάκι να σε πατήσουν’ (Doormat effect). Το όφελος της συγχώρεσης σε μια στενή σχέση εξαρτάται κι από το πως ο αυτουργός ανταποκρίνεται στη συγχώρεση. Η συγχώρεση αυξάνει την αυτοεκτίμηση αυτού που συγχωρεί όταν συνδέεται και συνοδεύεται από την αλλαγή στη συμπεριφορά του συντρόφου και την από κοινού ανάληψη ευθύνης για τη σχέση.

3. Η έλλειψη συγχώρεσης διαβρώνει την αίσθηση της συντροφικότητας σε μια σχέση και εισάγει το ζευγάρι σε ένα “κύκλο” ανταγωνισμού και εκδίκησης.

4. Η πρόθεση και η ευθύνη κάνει τη διαφορά. Είναι πιο εύκολο να συγχωρήσεις κάποιον που άθελα του σε έβλαψε και αναγνώρισε την ευθύνη του παρά κάποιον που το έπραξε εσκεμμένα.

5. Τα αισθήματα μας επηρεάζουν την πρόθεση μα να συγχωρήσουμε. Είναι απαραίτητο για τους περισσότερους από μας να εξετάσουμε και να εκφράσουμε τα περιοριστικά και τοξικά συναισθήματα που νιώθουμε, να κατανοήσουμε την επίπτωση που έχουν στη ζωή μας και να τα απελευθερώσουμε (Expansion Method, 1η ημέρα).

6. Η επιλογή της Συγχώρεσης είναι μια πράξη Αυτό-ενδυνάμωσης. Η συγχώρεση δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ξεχνάμε ή ότι μια πράξη μένει ατιμώρητη. Μπορούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και να βγάλουμε από τη ζωή μας ανθρώπους αλλά αυτό μπορούμε να το κάνουμε ‘εν ειρήνη’ και χωρίς θυμό και πίκρα. Ο θυμός και η πίκρα δίνουν τη δύναμη στον αυτουργό να εξακολουθεί να μας επηρεάζει ενώ αν το σταματήσουμε, απελευθερωνόμαστε ψυχολογικά και ενδυναμώνουμε τον εαυτό μας καθιστώντας τον ικανό να δημιουργεί και να απολαμβάνει το παρόν του (Expansion Method, 2η ημέρα).

Ήρθε η ώρα να συγχωρήσετε και να πάτε παρακάτω. Ότι έγινε, έγινε. Θα πρέπει να αποδεχτείτε αυτά που έγιναν στο παρελθόν και να μην αφήνετε πλέον αυτό το παρελθόν να σας καθορίζει.

Τώρα έχετε την ευκαιρία, να γράψετε από την αρχή την ιστορία σας από δω και στο εξής, απελευθερωμένοι πλέον από όλο αυτόν τον αρνητισμό . Συγχωρήστε! Προχωρήστε παρακάτω!!!

ΠΩΣ ΘΑ ΒΡΟΥΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΣΥΓΧΩΡΕΣΟΥΜΕ;

Πρέπει να καταλάβουμε, πως ο εαυτός μας και η ψυχική μας υγεία επηρεάζεται δυσμενώς, όσο δεν συγχωρούμε. Πρέπει να αντιληφθούμε πως όλη αυτή η αρνητικότητα καθορίζει κάθε μας απόφαση, κάθε μας βήμα, κάθε μας επιλογή. Θέλετε να παίρνετε αποφάσεις και να κάνετε βήματα μέσα από μια αρνητική στάση ζωής; Θέλετε να συνεχίσετε να είστε αρνητικοί μέσα σας και να μην μπορείτε να ξεφύγετε από τα αρνητικά πρότυπα που υιοθετείτε καθημερινά, είτε το αντιλαμβάνεστε είτε όχι;

Βρείτε τη δύναμη που κρύβεται μέσα σας και κάντε το πρώτο βήμα για να συγχωρήσετε τους άλλους. Αντιληφθείτε πως εσείς είστε οι δυνατοί και πως όλο αυτό θα σας δυναμώσει ακόμα περισσότερο. Τότε θα καταλάβετε, πως η απελευθέρωσή σας είναι μόνο ένα βήμα μακριά.

Αμέσως μόλις συγχωρήσουμε, αντιλαμβανόμαστε πως μόλις έφυγε ένα μεγάλο βάρος από πάνω μας, αρχίζουμε να νιώθουμε αυτό το ξαλάφρωμα βαθειά μέσα μας. Επιτέλους έχουμε αφήσει χώρο στη θετικότητα να εισβάλει στη ζωή μας, στην ψυχή μας, στις σκέψεις, στις αποφάσεις, στις πράξεις και τις επιλογές μας. Δεν μας καθορίζει πλέον ένα άτομο, μια αρνητική κατάσταση του παρελθόντος, αλλά η τωρινή μας δύναμη.

Τολμήστε τη συγχώρεση και δεν θα χάσετε! Το αντίθετο μάλιστα… δεν θα πιστεύετε την μεταμόρφωση που σας επιφυλάσσει!

Τον 18ο αιώνα ο άγγλος ποιητής Alexander Pope έλεγε ότι «το να κάνεις λάθος είναι ανθρώπινο, το να συγχωρείς θεϊκό». Τρεις αιώνες μετά, ο Elton John τραγουδάει «η συγγνώμη είναι η πιο δύσκολη λέξη» (sorry seems to be the hardest word). Μπορεί οι δεκαετίες να περνούν, ωστόσο, όπως φαίνεται, η συγχώρεση και η συγγνώμη παραμένουν ακόμα κάτι δύσκολο. Τόσο μικρές λέξεις που μπορούμε με ευκολία να προφέρουμε όταν σκουντάμε κατά λάθος κάποιον στο δρόμο, αλλά την κρίσιμη ώρα «βγαίνουν» με δυσκολία. Τι σημαίνει, λοιπόν, η συγχώρεση και τι η συγγνώμη; Γιατί και στις δύο περιπτώσεις κάτι μας κρατάει πίσω;

Συγχωρώ σημαίνει ξεχνώ;

Κι όμως, «συγχωρώ» δεν σημαίνει «ξεχνώ». Αντίθετα, για να συγχωρέσουμε κάποιον πρέπει να θυμηθούμε ότι μας έκανε και να ασχοληθούμε με αυτό. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να το αφήσουμε πίσω. Γι’ αυτό και η διαδικασία της συγχώρεσης χρειάζεται χρόνο και τρόπο.

Γιατί δεν συγχωρούμε;

Η άρνηση να συγχωρέσουμε τον «αυτουργό», είναι ένας τρόπος να του θυμίσουμε πόσο μας πλήγωσε, να του δείξουμε τι νιώθουμε, όταν δεν μπορούμε να εκφραστούμε ανοιχτά. Όσο διατηρούμε, όμως, αυτά τα αρνητικά συναισθήματα, στερούμε από τον εαυτό μας τη δυνατότητα να αξιοποιήσει την ενέργειά του με πιο εποικοδομητικό τρόπο για εμάς και τη σχέση μας αυτή. Μένουμε κολλημένοι στο παρελθόν, δεν εξελισσόμαστε και τελικά φθειρόμαστε. Φυσικά, το πόσο σημαντική είναι η σχέση με αυτόν που μας πλήγωσε καθορίζει και το πόσο μας επηρεάζουν τα συναισθήματά μας.

Αν η άρνησή μας να συγχωρέσουμε αφορά μόνο μία συγκεκριμένη σχέση, τότε ίσως έχουν προηγηθεί και άλλα γεγονότα που μας έχουν πληγώσει. Αν, πάλι, είμαστε άνθρωποι που δεν συγχωρούμε, τότε συσσωρεύουμε αρνητική ενέργεια, που μακροπρόθεσμα θα επηρεάσει τη ζωή μας και τις σχέσεις μας. Επίσης, στην τελευταία περίπτωση, δεν συγχωρούμε ούτε τον εαυτό μας και είμαστε ιδιαίτερα απαιτητικοί από αυτόν, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να χαρούμε τη ζωή μας.

Μήπως ζητάμε εκδίκηση;

Αν αυτό που αναζητάμε είναι η εκδίκηση, τότε πάλι αρνούμαστε να αποδεσμευτούμε από ένα παρελθόν που μας βαραίνει και επιλέγουμε να το διατηρούμε ζωντανό μέσα από σκέψεις εκδίκησης. Έτσι, ξαναζούμε τον πόνο, αλλά αυτή τη φορά υπεύθυνοι για την πρόκλησή του είμαστε εμείς και η εμμονή μας. Αντί να εστιάζουμε σε πράγματα που θα βελτιώσουν τη ζωή μας, επιδιώκουμε μια ανακούφιση που δεν είναι ποτέ αρκετή και δεν μας αφήνει να βγούμε από τη θέση του «θύματος». Δίνουμε τη δύναμή μας στον άλλον, αφού με τις πράξεις του καθορίζει τη ζωή μας, χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι και εμείς έχουμε ευθύνη.

Μπορεί να διδαχτεί η συγχώρεση;

Ένα παιδί που μεγαλώνει με γονείς που ξέρουν να συγχωρούν, θα μάθει και εκείνο ευκολότερα να συγχωρεί. Ωστόσο, αυτό που έχει αξία, δεν είναι τόσο οι γονείς να μιλήσουν στο παιδί για την αξία της συγχώρεσης, όσο το να την υποστηρίζουν με τις πράξεις τους. Οι πράξεις είναι αυτές που δίνουν ισχύ στο μήνυμά τους.

Ένας άλλος τρόπος για να μάθει κάποιος να συγχωρεί είναι να αναγνωρίσει, με ποιον τρόπο επηρεάζουν τη ζωή του τα αρνητικά συναισθήματα που κρατάει μέσα του. Αυτό σημαίνει ότι, αν δεν θέλει να φθαρεί από αυτά, τότε θα επιλέξει να τα απελευθερώσει και να προχωρήσει με τη ζωή του.

Τι είναι η συγγνώμη;

Πέρα από τη συγχώρεση, υπάρχει και η «συγγνώμη», μια λέξη που φαίνεται εξίσου δύσκολο να την προφέρουμε, ενώ είναι ακόμα πιο δύσκολο το να την εννοούμε. Όταν ζητάμε συγγνώμη, στην ουσία αναλαμβάνουμε την ευθύνη για ότι κάναμε ή είπαμε σε βάρος κάποιου άλλου. Η ανάληψη της ευθύνης αυτής συνδέεται με το αίσθημα της δύναμης και όχι της αδυναμίας, αφού προϋποθέτει να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας, να μπούμε στη θέση του άλλου και να κατανοήσουμε και να μοιραστούμε το συναίσθημα του. Η ενσυναίσθηση αποτελεί θεμελιώδη ανθρώπινη δεξιότητα και όσοι τη διαθέτουν δημιουργούν πιο αρμονικές σχέσεις. Όταν ζητάμε συγγνώμη από κάποιον, σημαίνει ότι μας ενδιαφέρει πραγματικά η σχέση που έχουμε μαζί του. Όμως, και η ειλικρίνεια είναι βασική προϋπόθεση για να λειτουργήσει η συγγνώμη θετικά, γι’ αυτό και αν ζητήσουμε συγγνώμη, αλλά εξακολουθήσουμε να λειτουργούμε με τον ίδιο τρόπο, αυτό δείχνει ότι δεν αναγνωρίζουμε πραγματικά τις συνέπειες των πράξεων μας και δεν νοιαζόμαστε ουσιαστικά για τα συναισθήματα των άλλων. Οι πράξεις μας είναι εκείνες που ενδυναμώνουν τον λόγο μας.

Γιατί είναι δύσκολο να τη ζητήσουμε;

Η καθημερινή εμπειρία δείχνει ότι το να ζητάμε ειλικρινά συγγνώμη είναι αρκετά δύσκολο. Γιατί; Κάποιοι θεωρούν ότι κάτι τέτοιο είναι ένδειξη αδυναμίας, ότι παραχωρούν στον άλλον την ισχύ. Όταν κάποιος λειτουργεί ανταγωνιστικά σε μια σχέση, θεωρεί σημαντικό να αισθάνεται ότι διατηρεί εκείνος τον έλεγχο. Ωστόσο, λόγος μπορεί να είναι και η απουσία επαφής με τα δικά μας συναισθήματα, καθώς αν δεν τα αναγνωρίζουμε, δεν μπορούμε να μπούμε στη θέση του άλλου. Αποτρεπτικά λειτουργούν και τα έντονα συναισθήματα ενοχής, τα οποία δεν μας αφήνουν να αναλάβουμε την ευθύνη των πράξεών μας και να επανορθώσουμε. Τέλος, υπάρχει και το ενδεχόμενο να μη ζητάμε συγγνώμη επειδή δεν έχουμε αντιληφθεί τις συνέπειες των πράξεών μας. Είναι, επομένως, σημαντικό σε μια σχέση το άτομο που έχει θιγεί, να εκφράζει ανοιχτά τα συναισθήματά του.

Όταν δεν ζητάμε συγγνώμη, το μήνυμα που λαμβάνει κάποιος είναι ότι η σχέση μας μαζί του δεν είναι σημαντική. Η στάση αυτή μπορεί να του προκαλέσει θυμό, λύπη, πόνο, τα οποία επηρεάζουν τη σχέση μας και μπορεί να το απομακρύνουν από κοντά μας.

Τρεις μορφές συγγνώμης

Έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Maryland έδειξε πως υπάρχουν 3 μορφές συγγνώμης, που η καθεμία είναι αποτελεσματική, ανάλογα με το άτομο στο οποίο απευθύνεται.

Η πρώτη περιέχει την έννοια της επανόρθωσης, η δεύτερη της κατανόησης και του συμμερισμού και η τρίτη της αναγνώρισης παραβίασης κανόνων. Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως η πρώτη είναι πιο αποτελεσματική με όσους είναι ατομιστές και υλιστές, η δεύτερη με ανθρώπους που ορίζουν τον εαυτό τους κυρίως μέσα από τις σχέσεις τους και η τρίτη με όσους ορίζουν τον εαυτό τους ως μέλη μιας ομάδας.

ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΩΡΕΣΗΣ :

1. Το πρώτο βήμα είναι να συνειδητοποιήσουμε τον πόνο που μας προκάλεσαν. Δεν είναι εύκολο να παραδεχτούμε ότι πληγωθήκαμε, γιατί συχνά πείθουμε τον εαυτό μας ότι όλα είναι καλά, ώστε να προστατευτούμε από δυσάρεστα συναισθήματα.

2. Πολλές φορές, όταν μας πληγώνουν, έχουμε την αίσθηση ότι κάπου φταίξαμε κι εμείς. Είμαστε ένοχοι για την συμπεριφορά και έτσι αισθανόμαστε ότι έχουμε τον έλεγχο της κατάστασης. Οι ενοχές, όμως, δεν οδηγούν πουθενά.

3. Το στάδιο της θυματοποίησης είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί, γιατί ο ρόλος του θύματος είναι πολύ «βολικός» και αποτελεί μια καλή δικαιολογία για να μην αναλάβουμε ευθύνες.

4. Εξίσου σημαντικό είναι και το να εκφράσουμε την οργή μας. Ωστόσο, για να γίνει αυτό δεν χρειάζεται να βρεθούμε πρόσωπο με πρόσωπο με αυτόν που μας πλήγωσε, αρκεί να παραδεχτούμε και να αποδεχτούμε τον θυμό μας.

5. Έπειτα ακολουθεί το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών. Ούτε εδώ χρειάζεται να αναζητήσουμε τον αυτουργό και να του μιλήσουμε, εκτός και αν πρόκειται για κάποιο κοντινό σε εμάς πρόσωπο. Η συγχώρεση μπορεί να δοθεί ακόμη κι αν δεν ξαναδούμε αυτόν που μας έβλαψε.

6. Το τελευταίο στάδιο είναι αυτό της συγχώρεσης, το οποίο οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται ως μια εσωτερική λύτρωση.

Η συγχώρεση έρχεται μόνο όταν καταφέρνουμε να ταυτιστούμε με τους άλλους και να παραδεχτούμε ότι έχουμε κι εμείς αδυναμίες και την ίδια δυνατότητα να κάνουμε λάθη.

Όλοι κατηγορούν τη μνήμη τους, κανείς δεν κατηγορεί την κρίση του.

– Leo Buscaglia

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΩΡΕΣΗΣ

H συγχώρεση, όμως, δεν πρέπει να είναι επιφανειακή, ούτε βεβιασμένη. Η πορεία της αληθινής συγχώρεσης περνάει από τέσσερις φάσεις.

Ο Robert D. Enright, PhD , ιδρυτής του Διεθνούς Ινστιτούτου Συγχώρεσης, στο βιβλίο του” Η συγχώρεση είναι επιλογή” περιγράφει τις τέσσερις φάσεις της Συγχώρεσης:

1. Η φάση της Αποκάλυψης

Χρειάζεται πρώτα να συνειδητοποιήσουμε και να δεχτούμε την ύπαρξη των συναισθημάτων του πόνου, της πίκρας, της αδικίας, του θυμού, της ενοχής ή της ντροπής, που έχουν προκληθεί από μια βαθειά τραυματική εμπειρία , υπάρχουν ακόμη στο υποσυνείδητο ή σε αυτό που ονομάζουμε ‘εσωτερικό παιδί’ (το παιδί που κρύβουμε μέσα μας) και την ανάγκη μας να διαχειριστούμε αυτά τα περιοριστικά συναισθήματα παραμένοντας λειτουργικοί στο παρόν μας.

2. Η φάση της Απόφασης

Στη φάση αυτή το άτομο συνειδητοποιεί ότι το να εξακολουθεί να εστιάζει πάνω στο τραύμα και τον αυτουργό του, μόνο περισσότερο πόνο του προκαλεί και ως εκ τούτου αντιλαμβάνεται ότι κάτι πρέπει να αλλάξει και να προχωρήσει σε μια διαδικασία επούλωσης. Πρέπει να αλλάξει τη ζωή του προς μια θετικότερη κατεύθυνση. Το άτομο “διασκεδάζει” με την ιδέα της συγχώρεσης και δεσμεύεται να συγχωρήσει τον αυτουργό. Συναισθήματα, σκέψεις και προθέσεις εκδίκησης παύουν να υπάρχουν.

3. Φάση Εργασίας

Η ενεργός δράση ξεκινά. Το άτομο υιοθετεί νέους τρόπους σκέψης. Προσπαθεί να καταλάβει τον αυτουργό και να τον αποδεχθεί με συμπόνια και ενσυναίσθηση. Αποδέχεται τον πόνο που άδικα του έχει δοθεί, χωρίς να αισθάνεται την ανάγκη να τον μεταδώσει με την σειρά του σε κάποιον άλλον, ακόμα κι αν αυτός είναι ο αυτουργός της τραυματικής του εμπειρίας.

Αποδέχεται, εκτονώνει, απελευθερώνει και κυρίως μετουσιώνει όλα τα περιοριστικά συναισθήματα. Συναισθήματα γενναιοδωρίας , αγάπης και ευσπλαχνίας εμφανίζονται χωρίς υποχρεωτικά να μιλάμε και για συμφιλίωση. Η καλή πρόθεση και πίστη προσφέρονται και ταυτόχρονα θέτονται τρέχοντα θέματα εμπιστοσύνης , αξίας και ασφάλειας στη σχέση.

Μέσα σε ένα σύμπαν με τάξη και αρμονία – ακόμα αν δεν μπορούμε να τις διακρίνουμε – πρέπει να υπάρχει κάποιος λόγος που το κάθε τι συμβαίνει. Αξιοποιούμε κάθε γεγονός σαν ευκαιρία να ενδυναμώσουμε τον εαυτό μας . Ο σεβασμός του εαυτού μας στο παρόν απαιτείται και το ηθικό δικαίωμα να μην κάνουμε στον άλλο αυτό που απευχόμαστε για μας ισχύει. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η συνειδητοποίηση, ότι είναι λογικό και έξυπνο να συγχωρέσουμε τους άλλους και τον εαυτό μας για το παρελθόν.

4. Αποτελέσματα – Φάση Εμβάθυνσης

Συγχωρώ σημαίνει: «χωράω μαζί» ή «έχω ένα χώρο μέσα μου για τους άλλους». Και αυτό σημαίνει ότι είμαι ανοιχτός προς αυτούς.

Περνώντας στην τελευταία φάση αυτός που συγχωρεί αντιλαμβάνεται την ανακούφιση που του προσφέρει η διαδικασία της συγχώρεσης. Οι φαύλοι κύκλοι της αυτοτιμωρίας και του αυτοσαμποτάζ δεν έχουν πλέον λόγο ύπαρξης.

Βρίσκει νόημα για τον πόνο που έχει περάσει και μέσα από αυτόν αποκτά συναισθήματα συμπόνιας και αγάπης απέναντι στον εαυτό του και τους άλλους και θεραπεύεται.

TA EMΠOΔIA ΠPOΣ TH ΣYΓXΩPEΣH

Τα κύρια εμπόδια για τη συγχώρεση είναι:

1. Νιώθουμε ακόμη ευάλωτοι προς αυτό το πρόσωπο, φοβόμαστε ότι θα πληγωθούμε ξανά και γι’ αυτό θέλουμε να κρατήσουμε μια απόσταση. Το να μη συγχωρέσουμε, μας επιτρέπει να κάνουμε ακριβώς αυτό και μας δίνει τη δικαιολογία να αφήνουμε τον άνθρωπο αυτόν «έξω από την καρδιά μας». Συνήθως υποσυνείδητα χρειαζόμαστε μια τέτοια δικαιολογία, για να διατηρήσουμε μια αρνητική εικόνα του ανθρώπου αυτού, συνεχίζοντας να θυμόμαστε μόνο τα αρνητικά του γνωρίσματα και να αγνοούμε τα θετικά του. M’ αυτόν τον τρόπο μπορούμε να είμαστε «δικαιολογημένοι», κρατώντας γερά τα αρνητικά μας συναισθήματα και αρνούμενοι να συγχωρήσουμε. Αυτό, όμως, είναι κάτι αφύσικο για τον εσώτερο εαυτό μας.

2. Άλλο εμπόδιο είναι ότι συγχέουμε, το να συγχωρήσουμε κάποιον με το να παραδεχτούμε ότι έχει ή είχε δίκιο και εμείς άδικο. Πιστεύουμε, ότι σε μια διαμάχη μόνο ένα πρόσωπο μπορεί να έχει δίκιο. Πιστεύουμε ότι, όταν τον συγχωρέσουμε, είναι σαν να λέμε «έχεις δίκιο και εγώ άδικο». Πρέπει να καλλιεργήσουμε την αλήθεια, ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι αντίληψης οποιασδήποτε κατάστασης και μπορούμε να συγχωρέσουμε κάποιον, ακόμη κι όταν είναι φανερά φταίχτης. Αυτή είναι η ουσία της συγχώρεσης. Αλλά εμείς θέλουμε από τον άλλο, να παραδεχτεί ότι είχε άδικο. H αληθινή συγχώρεση δεν το θέτει αυτό σαν προϋπόθεση. Συγχωρεί ακόμη και όταν ο άλλος δεν παραδέχεται το σφάλμα του.

3. Σε μερικές περιπτώσεις το να μη συγχωρούμε κάποιον, αποτελεί έναν αμυντικό μηχανισμό, τον οποίο χρησιμοποιούμε για να καλυφθούμε. Για παράδειγμα, το να μη συγχωρούμε κάποιον, μπορεί να εξυπηρετεί την ανάγκη μας να τον ελέγχουμε. Όσο δεν τον συγχωρούμε και αυτός «φταίει», μπορεί να καταφέρουμε να τον αναγκάσουμε να κάνει αυτά που θέλουμε, καθώς αυτός προσπαθεί να ‘κερδίσει’ τη συγγνώμη μας.

4. Yποσυνείδητα μπορεί να έχουμε κάτι να κερδίσουμε, διατηρώντας τον άλλο στον ρόλο του ένοχου. Έτσι, ρίχνουμε πάνω σε κάποιον άλλον το φταίξιμο για τη ζωή μας και για το ότι δεν μπορούμε να είμαστε δημιουργικοί ή παραγωγικοί ή να πάρουμε τη ευθύνη για τη ζωή μας, λέγοντας ότι «οι άλλοι φταίνε».

AΛHΘEIEΣ ΠOY MAΣ BOHΘOYN NA ΣYΓXΩPΗΣOYME

Μερικές αλήθειες που θα μας βοηθήσουν να συγχωρήσουμε τους άλλους είναι:

• Υπάρχει μια τάξη στο σύμπαν και όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο.

• Mε συμφέρει να συγχωρώ, επειδή θα νιώθω και εγώ καλύτερα.

• Oι άλλοι συμπεριφέρονται αρνητικά από άγνοια και φόβο.

• Συγχώρεση δεν σημαίνει ότι αυτό που έκανε ο άλλος ήταν σωστό, απλώς σημαίνει ότι συγχωρώ την άγνοιά του και την αδυναμία του.

• H συγχώρεση δεν με καθιστά ευάλωτο. Είμαι ευάλωτος, μόνο όταν χρειάζομαι κάτι από τον άλλον. Το να συγχωρώ και να αγαπώ τον άλλο, δίχως να χρειάζομαι κάτι από αυτόν, είναι η αληθινή μου προστασία.

• Είμαι ο αποκλειστικός δημιουργός της πραγματικότητας μου. Αδικώ τους άλλους, όταν τους καθιστώ υπεύθυνους γι’ αυτό που δημιουργώ.

• Έχω τη δύναμη να δημιουργήσω τη ζωή μου και δεν χρειάζεται να κρύβομαι πίσω από δικαιολογίες ότι δεν μπορώ, εξαιτίας αυτών που έκαναν ή κάνουν οι άλλοι.

• Ως άνθρωποι με αδυναμίες όλοι κάνουμε λάθη. Είναι φυσικό. Εκείνο που δεν είναι φυσικό είναι να μη συγχωρούμε τους άλλους (ή τον εαυτό μας) γι’ αυτά τα λάθη.

Πολλοί πιστεύουν, πως η συγχώρεση είναι μια πράξη δική μας, που όμως αφορά τους άλλους. Και όμως, το όφελος της συγχώρεσης αφορά πρώτα απ’ όλα εμάς. Πώς όμως καταφέρνουμε να συγχωρούμε; Πώς καταφέρνουμε να συγχωρούμε τον ίδιο μας τον εαυτό; Και ποια διαδικασία απαιτείται;

Απαντά ο ψυχοθεραπευτής- παιδοψυχίατρος Δημήτρης Καραγιάννης.

–Γιατί πρέπει να μάθουμε να συγχωρούμε; Συγχωρώ σημαίνει ξεχνάω;

Η συγχώρηση είναι μια απαιτητική διεργασία αυτογνωσίας, που ζητά την υπέρβαση του ίδιου του εαυτού. Οδηγεί στην απελευθέρωση από τις εμπλοκές του παρελθόντος και επιτρέπει να ελευθερωθούν δυνάμεις για την κατάκτηση της ωριμότητας. Δεν σχετίζεται με την λήθη, μια κατάσταση παραγραφής του επώδυνου γεγονότος με την πάροδο του χρόνου.

Η πίκρα από την αδικία διαβρώνει την ύπαρξη και ακυρώνει την δυνατότητα ικανοποίησης και χαράς από την προσωπική ζωή και από τις σχέσεις με τους άλλους. Η συγχώρηση αποτελεί την προϋπόθεση για το ευχαριστιακό βίωμα. Δεν είναι δυνατόν να ασχολείσαι διαρκώς με αυτόν που σε έβλαψε, δίχως να ξεχνάς αυτούς που σε αγαπούν. Δεν είναι δυνατόν να έχεις βαλτώσει στην αδικία του παρελθόντος και να κάνεις σχέδια για το μέλλον. Δεν είναι δυνατόν η συκοφαντία που έχεις δεχθεί να σε αναστατώνει και εσύ να ασχολείσαι με κάτι δημιουργικό.

Η συγχώρηση είναι σεμνή και αφανής, αλλά περικλείει δύναμη, σιγουριά, ευθύνη και αυτοεκτίμηση. Ένας δειλός ποτέ δεν συγχωρεί. Υποχωρεί, αποσύρεται, φυγομαχεί, αλλά η μνησικακία παραμένει.

Αυτός που συγχωρεί, είναι στραμμένος προς το μέλλον. Πονά για τις αδικίες που έχει δεχθεί, αλλά η στάση του δεν είναι παθητική. Γνωρίζει ότι αν παραμείνει στην αδικία που του έγινε, τελικά δεν θα ζήσει άλλα σημαντικά βιώματα και θα απολέσει και άλλους σημαντικούς τομείς της ζωής του.

Γιατί πολλές φορές είναι δύσκολο να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας; Τι σημαίνει συγχωρώ τον εαυτό μου;

Συγχωρώ τον εαυτό μου. Κάποιες φορές η συγχώρηση προς τον εαυτό είναι πιο δύσκολη από ότι προς τους άλλους. Είναι τότε που οι ενοχές πνίγουν την ύπαρξη και απαγορεύουν την απελευθερωτική μετάνοια. Η συγχώρηση προς τον εαυτό δεν αφορά στην επιφανειακή δικαιολόγηση των λανθασμένων επιλογών, στα πλαίσια μιας χαλαρής συνείδησης.

Η συγχώρηση προς τον εαυτό προϋποθέτει την τίμια ανάληψη της προσωπικής ευθύνης. Απαιτεί την επεξεργασία και κατανόηση των όρων που οδήγησαν στην όποια αστοχία. Επιβεβαιώνει την απόφαση για λειτουργικές λύσεις, για συνεργατικές σχέσεις, για διαφοροποιημένη πορεία. Και είναι πολύ σημαντικό για τον εαυτό μας να καταφέρουμε και τη συγχώρεση προς το γονιό.

Μπορεί να φαίνεται ως αυτονόητη και εύκολη πράξη, αλλά η ουσιαστική επεξεργασμένη συγχώρηση του παιδιού προς τον γονιό είναι μια μακρά απαιτητική διεργασία. Είναι σημαντικό η διεργασία αυτή να ξεκινήσει όσον το δυνατόν πιο νωρίς, όταν ο γονιός ευρίσκεται στη ζωή. Η αυθεντική συγχώρηση προς τον γονιό προϋποθέτει την αυτονόμηση του παιδιού. Το παιδί που δεν έχει ουσιαστικά αυτονομηθεί, δεν μπορεί να επιτύχει να συγχωρήσει τον γονιό του.

Η συγχώρεση είναι μια διαδικασία πολύ βαθύτερη και δυσκολότερη από τη συγκατάβαση μια απλής συγγνώμης. Απαιτεί στις περισσότερες περιπτώσεις να ξεπεράσουμε το αίσθημα της αδικίας, τον ανθρώπινο εγωισμό μας, τον ίδιο μας τον εαυτό…

Οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κάποιος να μας πληγώσει είναι αναρίθμητοι. Οι καταστάσεις που μπορεί να μας ζορίσουν ή να μας θυμώσουν είναι επίσης αμέτρητες. Και όταν κάτι τέτοιο συμβεί, πιο έντονα από όλες τις άλλες φορές, μπαίνουμε να αναζητήσουμε νόημα. Τι έχει συμβεί και γιατί;

Η απάντηση που θα δώσουμε κρίνεται από τους παράγοντες που θα επιλέξουμε να συνυπολογίσουμε: θα αντιδράσουμε στα γεγονότα ή στις καταστάσεις που τα δημιούργησαν; Θα αναρωτηθούμε για την πρόθεση πίσω από την πράξη ή όχι; Θα αποφασίσουμε με βάση το μεμονωμένο περιστατικό ή θα συνυπολογίσουμε παλιότερες εμπειρίες;

Ανάλογα με το τι θα λάβουμε υπόψη μας θα καταλήξουμε σε πολύ διαφορετικές σκέψεις και ερμηνείες. Η αντίληψη, αλλά και η ερμηνεία έχουν έναν πολύ προσωπικό παράγοντα που επηρεάζεται από τους στόχους που έχουμε σε μία δεδομένη στιγμή, τα συναισθήματά μας, τις ανάλογες εμπειρίες μας, καθώς και από την καλλιεργημένη σε εμάς νοοτροπία σε σχέση με το τι πρέπει να σκεφτόμαστε όταν κάποιος ή κάτι μας προσβάλει με οποιονδήποτε τρόπο.

Γιατί όμως είναι τόσο σημαντικό να δώσουμε νόημα στα άσχημα που συμβαίνουν;

Είναι σημαντικό, γιατί η απάντηση που θα δώσουμε θα προσδιορίσει τη συναισθηματική στάση που θα κρατήσουμε απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις. Θα μείνουμε πληγωμένοι ή θυμωμένοι ή θα συγχωρέσουμε επαναφέροντας μέσα μας, αλλά και γύρω μας θετικές σκέψεις και συναισθήματα;

Η συγχώρεση δεν είναι πάντοτε ούτε εύκολη, ούτε απλή υπόθεση. Ο κίνδυνος ότι θα εκληφθεί ως αδυναμία ή συναίνεση στην κακή συμπεριφορά του άλλου και η πιθανότητα ότι αυτός που μας έχει βλάψει δεν αξίζει τη συγχώρεσή μας μπορεί να κάνει τη διαδικασία μία πραγματική πρόκληση. Αν και πολλοί θεωρούν τη συγχώρεση πράξη αδυναμίας και προτιμούν την εκδίκηση, εντέλει όλοι όσοι κατάφεραν να συγχωρήσουν ακόμη και βαριές αδικίες που υπέστησαν, συμφωνούν στο ότι: πάνω απ’ όλα ένιωσαν απελευθέρωση από ένα μεγάλο βάρος, που τους βοήθησε να προχωρήσουν στη ζωή τους με θετική ενέργεια.

«H ικανότητα να συγχωρούμε τους άλλους, εξαρτάται από το πόσο ειλικρινείς είμαστε με τον εαυτό μας. Έχουμε αλήθεια ταξιδέψει σ’ αυτή τη ζωή, χωρίς ποτέ να έχουμε κάνει μια λανθασμένη σκέψη, λέξη ή πράξη; Βλέποντας τον εαυτό σας με ειλικρίνεια πως μπορείτε να μη συγχωρείτε τους άλλους;»

– Anthony Strano

ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ

Η προδοσία, η κακοποίηση, το αίσθημα του ανικανοποίητου και της άνισης μοιρασιάς των συναισθημάτων, το δίνω αλλά δεν παίρνω (τόσο στις ερωτικές όσο και σε κάθε είδους σχέση), προκαλούν αισθήματα οργής, θυμού και εσωτερικής σύγχυσης. Πολλές φορές μέσα σε μία σχέση η εκτίμηση για το άλλο άτομο χάνεται λόγω κακής συμπεριφοράς ή έλλειψης επικοινωνίας. Στην περίπτωση που ένας άνθρωπος νιώθει αδικημένος, πληγωμένος και πικραμένος αλλά για λόγους όπως η αγάπη, η συνήθεια ακόμα και η σκέψη για εκδίκηση τον κρατούν μέσα στη σχέση, η συγχώρεση ίσως αποτελεί τη μόνη διέξοδο προς την κάθαρση και τη λύτρωση από τα αρνητικά συναισθήματα και την διαιώνιση τους.

Η σημασία της συγχώρεσης στις σχέσεις έχει παραγκωνιστεί παρόλο που τις περισσότερες φορές δρα καθαρτικά και απελευθερωτικά για το απατημένο ή το κακοποιημένο άτομο μέσα στην σχέση. Το να συγχωρώ δεν σημαίνει απαραίτητα να δίνω άφεση αμαρτιών στον άνθρωπο που με κακομεταχειρίστηκε, αλλά κυρίως να μπορέσω μέσα μου να δικαιολογήσω ή να απαλλάξω τον εαυτό μου από το βάρος των σκέψεων και συναισθημάτων που με βάζουν στο ρόλο του θύματος. Αυτός ο μηχανισμός βοηθά κυρίως τον άνθρωπο να προχωρήσει και να απαλλαχτεί από τα μόνιμα «γιατί» που τον βασανίζουν.

Με την προϋπόθεση ότι θέλω να παραμείνω μέσα σε μια σχέση και να μην απομακρυνθώ ή να μην χωρίσω θέλοντας να δώσω και άλλες ευκαιρίες στο άλλο άτομο, στον γονιό ή τον σύντροφο που κάνει λάθη, πρέπει πρώτα να τον συγχωρήσω μέσα μου. Η άρνηση της συγχώρεσης και η απονομή των ευθυνών και των λαθών στον άλλο άνθρωπο δεν οδηγεί πουθενά, παρά μόνο σε στασιμότητα και φαυλότητα. Πριν την απονομή δικαιοσύνης και την προσπάθεια για καλυτέρευση της επικοινωνίας και της ποιότητας της σχέσης μεταξύ δύο ανθρώπων, το μέλος που νιώθει πικραμένο και σε μόνιμη κατάσταση θυμού θα πρέπει να συγχωρέσει. Η μόνη πιθανότητα κάθαρσης από την κατάσταση της μη αντιστρεψιμότητας των πράξεων του παρελθόντος ”έρχεται με τη δύναμη της συγχώρεσης”.

Η συγχώρεση απελευθερώνει γιατί, όταν κρατάμε κάποιους εξόριστους από την καρδιά μας, τελικά εμείς νιώθουμε αποκομμένοι και θλιβεροί. Συγχωρώντας, ελευθερώνουμε και εμάς και τους άλλους, αποδεσμευόμαστε από το παρελθόν και έτσι δημιουργούμε ένα καλύτερο μέλλον. Προχωράμε μπροστά αντί να γυρνάμε συνέχεια πίσω.

Σκεφτείτε λοιπόν για ποια πράγματα θα θέλατε να συγχωρέσετε καταρχήν τον εαυτό σας! Κανείς δεν είναι τέλειος και απολύτως ευχαριστημένος από τον εαυτό του. Ξεκινήστε από τη δική σας απελευθέρωση, γιατί τη δικαιούστε! Ό,τι και να έχετε κάνει ή πει, δεν παύεται να είστε σημαντικοί. Εάν δεν σας είναι εύκολο να διατυπώσετε σε λόγια τη συγχώρεση σας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα λόγια που ακολουθούν.

«Εαυτέ μου σε συγχωρώ, για όλα όσα δεν έκανες ενώ έπρεπε, για όλες τις φορές που με απογοήτευσες, για όλες τις φορές που με πίκρανες, για όλες τις φορές που πρόδωσες τις προσδοκίες μου, για όλες τις φορές που με εξέθεσες, για όλες τις φορές που μίλησες ενώ δεν έπρεπε, και όλες τις φορές που δεν μίλησες ενώ έπρεπε».

Τώρα σκεφτείτε ποιους άλλους θα θέλατε να συγχωρέσετε. Εκφραστείτε απλά, εκφράστε με τον δικό σας τρόπο αυτά που νιώθετε για κάποιον άλλο. Μη λογοκρίνετε τον εαυτό σας. Μην ανησυχείτε ότι πρέπει να ειπωθούν τέλεια. Να ξέρετε πως δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος, γιατί η ουσία είναι να εκφραστείτε από καρδιάς. Συγχωρώντας εμάς και τους άλλους, έχουμε την ευκαιρία να νιώσουμε γαλήνη, ώστε να έλθουμε πιο κοντά στον αληθινό εαυτό μας.

Συχνά στο άκουσμα της λέξης συγχώρεση υπάρχει μια σύσπαση και ένα κράτημα. Ίσως, γιατί η έννοια και το πραγματικό νόημα της συγχώρεσης έχουν αλλοιωθεί. Η αληθινή έννοια της συγχώρεσης δηλώνεται από την ίδια την λέξη: συν + χωρώ. Αυτό σημαίνει συνυπάρχω αρμονικά, χωράω κάπου μαζί με κάποιον. Η συγχώρεση στρέφεται προς εκείνους που μας πλήγωσαν, μας πίκραναν ή μας απογοήτευσαν, γιατί αυτούς τους διώχνουμε από την καρδιά μας. Το αντίθετο της έννοιας της συγχώρεσης είναι η «μνησικακία». Και αυτή σύνθετη λέξη – μνήμη του κακού. Επομένως, η διαδικασία του «συγχωρώ» είναι απαλλαγμένη από κάθε είδους τέτοιες μνήμες. Η ανάμνηση του κακού διαταράσσει την ψυχική υγεία και γαλήνη του προσώπου, ενδυναμώνει το μίσος, καλλιεργεί σκέψεις εκδίκησης, συντηρεί το φόβο, τροφοδοτεί το άγχος, πλάθει παρανοϊκά σενάρια, προκαλεί κατάθλιψη, κάνει δισδιόρατη και απόμακρη την αγάπη, ανυπόφορη τη συνύπαρξη. Όταν αλλάζει η οπτική και το νόημα της συγχώρεσης, τότε φαίνεται πιο εύκολο να βρεθεί λίγος χώρος μέσα μας για να χωρέσουν και εκείνοι που μας απογοήτευσαν!

Σοφά είχε γράψει ο Σαίξπηρ «to forgive and forget», συγχωρώ και ξεχνώ. Αυτά τα δύο συνυπάρχουν και είναι απαραίτητα. «Ξεχνώ» δεν σημαίνει εδώ ότι υπάρχει απώλεια μνήμης των καταστάσεων που προξενούσαν τα αρνητικά συναισθήματα, αλλά ότι υπερβαίνω αυτά τα συναισθήματα (στεναχώρια, μίσος, αποστροφή, εκδίκηση) που κάποτε ήταν συνυφασμένα με κάποιο πρόσωπο, και δεν τα αφήνω να δηλητηριάζουν τον ψυχισμό και τις σχέσεις μου. Το «ξεχνώ» είναι συνειδητή υπέρβαση γεγονότων, σεναρίων σκέψης και συναισθημάτων. Ο αντίλογος σε αυτή την υπέρβαση θα μπορούσε να είναι ότι «ο άλλος θα με εκμεταλλευτεί» ή «θα με περάσει για βλάκα» και πολλά άλλα παρόμοια. Ας μην ξεχνάμε πως αυτή η υπέρβαση που κάνουμε δεν περνά απαρατήρητη και δεν αφήνει τον άλλο ανέγγιχτο, έστω ακόμη και στο υποσυνείδητο.

Για να συμβεί αυτή η υπέρβαση πρέπει να έχει καλλιεργηθεί μια άλλη προϋπόθεση της αγάπης – η αποφυγή κάθε διάθεσης για επικριτικότητα. Δηλαδή, να μην επιτρέπεται στην σκέψη να βρίσκει αρνητικά στοιχεία στον άλλο – ψεγάδια που κάνουν την σκέψη του να μπει σε διεργασίες μείωσης του προσώπου που δηλητηριάζουν τον ψυχισμό και κάνουν πρόσφορο το έδαφος για την ανάβλυση αρνητικών συναισθημάτων. Κάποιοι από εμάς, για να δώσουμε θετική χροιά στην κριτική μας διάθεση, εύκολα μπαίνουμε στην παγίδα και προσπαθούμε να ωραιοποιήσουμε τη συμπεριφορά μας αποκαλώντας την «εποικοδομητική κριτική». Αυτή δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία παραλλαγή της διάθεσης να βρίσκει σφάλματα και μειονεκτήματα, πιστεύοντας πως αν τα επισημάνουμε ο άλλος θα λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις μας και θα διορθωθεί. Σπάνια, όμως, είναι αυτή η βαθύτερη και πραγματική μας διάθεση.

Η πραγματικά εποικοδομητική κριτική είναι εκείνη που ωθείται από τα κίνητρα της αγάπης και επικεντρώνεται στις δυνατότητες του προσώπου και όχι στις αδυναμίες του. Με τον καιρό το ίδιο το άτομο θα κάνει την αυτοκριτική του. Για να επιτευχθεί αυτού του είδους η εποικοδομητική κριτική απαιτείται εγρήγορση και εξάσκηση στο να επικεντρωνόμαστε στις θετικές δυνατότητες και χαρακτηριστικά ενός ατόμου. Μπορεί να μην τα καταφέρνουμε, αρχικά, αλλά, η εξοικείωση έρχεται με την επανάληψη. Βάλτε την συγχώρεση στη ζωή σας και αυτή θα σας ανταμείψει πλουσιοπάροχα μόνο με θετικά συναισθήματα.

ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ

«Γιατί η συγχώρεση είναι ανώτερη από την τιμωρία». Ηράκλειτος

Ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής Γρηγόρης Βασιλειάδης μας τονίζει :

Οι άνθρωποι αναρωτιούνται πως πρέπει να είναι, τι πρέπει να κάνουν για να γεμίσουν από αγάπη. Η απάντηση βρίσκεται μόνο σε μια λέξη: τίποτα. Η σωστή διαδικασία είναι να ξεχάσεις ότι νομίζεις ότι πρέπει να είσαι, και να επιτρέψεις στην αληθινή σου φύση να ανέβει με ηρεμία στη επιφάνεια.

Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα σε σένα και τον Θεό. Όπως ακριβώς και σε μια λίμνη, που μετά από την ανατάραξη του λασπώδους βυθού της, τα νερά γίνονται πάλι διάφανα.

Δεν υπάρχει τίποτα που χρειάζεται να κάνεις. Μόνο να είσαι. Για να θρέψεις την ψυχή σου πρέπει να αφεθείς, να εμπιστευτείς την ύπαρξή σου. Όταν όμως αναφέρομαι στην τροφή της ψυχής, οι άνθρωποί ρωτούν: «πως γίνεται αυτό; Με διαλογισμό; Με τον χορό, με την προσφορά στους άλλους ανθρώπους;».

Η απάντηση είναι ναι, αν όλα αυτά και ακόμη περισσότερα τρέφουν το πνεύμα σας και σας επιτρέπουν να ξεπεράσετε την αγωνία σας για την εξωτερική σας εικόνα. Όμως, η πραγματική ευτυχία έρχεται μόνο όταν η καρδιά μας είναι ανοιχτή. Όπως ισχύει και το ανάποδο: Η μεγαλύτερη δυστυχία προέρχεται από την συνεχή κι ατέρμονη επιθυμία. Και η πιο πραγματική αίσθηση ειρήνης πηγάζει μόνο μέσα από την ύπαρξή μας.

Το πιο σοβαρό εμπόδιο για την καλλιέργεια της ψυχής είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης. Επειδή δεν εμπιστευόμαστε τον εαυτό μας, μένουμε αγκιστρωμένοι και εγκλωβισμένοι στην παγίδα της άνεσης και της ευκολίας. Εξαλείφουμε όσο περισσότερο πόνο μπορούμε από τη ζωή μας, και καταλήγουμε στριμωγμένοι σε μια γωνιά που την ονομάζουμε: ασφάλεια. Η αλήθεια είναι ότι η «ασφάλεια» είναι το λιγότερο ασφαλές πνευματικό μονοπάτι που μπορεί κανείς να ακολουθήσει στην πορεία της αυτοπραγμάτωσης. Οδηγεί αποδεδειγμένα στην πνευματική νάρκωση και στον θάνατο. Συνήθως είμαστε απροετοίμαστοι όταν έρχεται η ώρα του θανάτου μας. Έχουμε αφήσει τον εαυτό μας να ζήσει πολύ λίγο…

Προκειμένου να προσφέρουμε στον εαυτό μας ότι αυτός χρειάζεται, πρέπει να είμαστε σε θέση να τον φροντίζουμε. Εκείνο που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι, ότι δεν μπορούμε να δώσουμε αγάπη παρά μόνο αν είμαστε έτοιμοι να τη αποδεχτούμε. Και η ικανότητα μας να δεχτούμε την αγάπη στηρίζεται στην ικανότητα μας να αισθανθούμε, αφού μόνο μέσα από τα συναισθήματα μας μπορούμε να δεχτούμε την στήριξη των άλλων, κι έτσι να την προσφέρουμε κι εμείς στους άλλους.

Το μυαλό μας κάνει όπως ακριβώς ένα χάμστερ στον τροχό: τρέχει όλο και γρηγορότερα, χωρίς στην πραγματικότητα να καταλήγει πουθενά.

Μόλις κανείς συνειδητοποιήσει ότι το μυαλό του τού στέλνει κάθε τόσο αναμενόμενα και συνήθη μηνύματα, που δεν χρειάζεται να τα παίρνει και τόσο στα σοβαρά, τότε μόνο είναι ελεύθερος να επιστρέψει στον τρόπο λειτουργίας της ψυχής.

Στα εργαστήρια αυτογνωσίας συχνά κάνω την εξής ερώτηση: «Αν η σημερινή μέρα ήταν η τελευταία σας μέρα πάνω στη γη, πως θα επιλέγατε να την περάσετε;». Στη συντριπτική πλειοψηφία η απάντηση είναι: «έκανα ότι μπορούσα για να αγαπήσω τους άλλους και να προσφέρω κάτι στον κόσμο με την φροντίδα και τη συμπόνια μου». Παρόλα αυτά όμως η αλήθεια είναι, ότι οι περισσότεροι από μας δεν αντιμετωπίζουμε έτσι την καθημερινή μας ζωή. Πιστεύουμε λανθασμένα ότι με το να κάνουμε χρήματα, ή να αποκτήσουμε ένα ακριβό αυτοκίνητο θα μας κάνει ευτυχισμένους. Έτσι, αντί να ζούμε στο παρόν, σκεφτόμαστε συνεχώς την επόμενη στιγμή.

Αν τελικά επιλέξουμε να θρέψουμε την ψυχή μας, αυτό θα σημαίνει ότι αναγνωρίσαμε ποιος είναι προορισμός μας: να συγχωρούμε και να αγαπάμε. Αν και φαίνεται απλό, σίγουρα δεν είναι εύκολο. Μέχρι τη στιγμή που θα μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε ότι το παρόν είναι ο μόνος χρόνος που υπάρχει, και μέχρι να συγκινηθούμε με την ακινησία της στιγμής, η απλότητα θα μοιάζει μια δύσκολη ιδέα.

Όταν μάθουμε να κάνουμε επιλογές που θρέφουν την ύπαρξή μας, τότε θα είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε ότι η ουσία της ζωής μας είναι η αγάπη, και η συγχώρεση είναι το κλειδί της ευτυχίας μας.

EXPANSION METHOD

Expansion Method – Ο πιο γρήγορος, ανώδυνος και αποτελεσματικός τρόπος προς τη συγχώρεση :

Η Expansion είναι μια επαναστατική μεταμορφωτική μέθοδος, που καταφέρνει να απελευθερώσει νοητικούς και συναισθηματικούς περιορισμούς μέσα σε τρεις ημέρες.