Τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως δύο νέες έννοιες βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων του επιχειρηματικού χώρου σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έννοιες αυτές δεν είναι άλλες από την Συναισθηματική Νοημοσύνη (EQ) και την Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση (SEL). Οι παρακάτω δύο λόγοι δίνουν φως στις συζητήσεις και επιβεβαιώνουν τη σημαντικότητα των εννοιών αυτών:

Λόγος 1ος:

Οι εποχές αλλάζουν ραγδαία και οι ανάγκες μαζί τους. Στο παρελθόν δινόταν έμφαση αποκλειστικά στις Νοητικές Ικανότητες που διαθέτει κανείς και ο υψηλός δείκτης IQ αποτελούσε κύριο κριτήριο στις προσλήψεις των επιχειρήσεων, θεωρώντας πως αυτός εξασφαλίζει την επαγγελματική επιτυχία. Με το πέρασμα των χρόνων όλο και περισσότερες έρευνες ξεκίνησαν να λαμβάνουν χώρα γύρω από τη Συναισθηματική Νοημοσύνη και τη συμβολή της στην επαγγελματική σταδιοδρομία ενός ατόμου. Οι ψυχολόγοι John Mayer και Peter Salovey ήταν οι πρώτοι που έφεραν την έννοια αυτή στο φως.

Λόγος 2ος:

Case Study

Η Ευγενία δουλεύει σε πολυεθνική εταιρία στον τομέα των πωλήσεων. Στην καθημερινότητά της έχει συνεχή τηλεφωνική επικοινωνία με τους πελάτες. Ο Μάριος, συνεργάτης της Ευγενίας, αποχωρεί από την εταιρία και έτσι η Ευγενία καλείται να διαχειριστεί, εκτός από τα δικά της projects, και όλα τα projects για τα οποία ήταν υπεύθυνος ο Μάριος.

Εκείνη η μέρα δεν ήταν και τόσο καλή για την Ευγενία, καθώς  το ξυπνητήρι της δεν χτύπησε και ο διευθυντής της έκανε παρατήρηση για την αργοπορία. Το τηλέφωνο χτυπά και στη γραμμή είναι ένας πελάτης που βρισκόταν υπό την επίβλεψη του Μάριου προτού εγκαταλείψει τη θέση του. Η Ευγενία είναι πάντα ευγενική, καλοσυνάτη και εξυπηρετική με τους πελάτες. Αυτή τη φορά στην άλλη γραμμή ο πελάτης ισχυρίζεται φωνάζοντας ότι έχει προσκομίσει στο παρελθόν τα δικαιολογητικά που του ζητά τώρα η Ευγενία ως προϋπόθεση για να προχωρήσει το project στο επόμενο στάδιο. Η Ευγενία μάταια προσπαθεί να του εξηγήσει και τελικά χάνει την υπομονή της, αρχίζει να φωνάζει και κλείνει απότομα τη γραμμή. Τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκείνη την ημέρα ήταν αρκετά για να κρατήσουν την Ευγενία σε κακή διάθεση για όλη την υπόλοιπη εβδομάδα. Η αρνητική διάθεση εκτείνεται από τον εργασιακό χώρο και στον οικογενειακό. 

Το παραπάνω σενάριο πιθανώς να θυμίζει σε πολλούς ανθρώπους μία παρόμοια «κακή» μέρα στη δουλειά, γεμάτη συναισθηματική ένταση. Γιατί όμως αυτά τα τόσο μικρά περιστατικά να κάνουν την Ευγενία να βγαίνει “εκτός εαυτού” και να επηρεάζουν τη διάθεσή της για όλη την εβδομάδα; Η απάντηση βρίσκεται στην έλλειψη συναισθηματικής διαχείρισης, που είναι ένας από τους δείκτες συναισθηματικής νοημοσύνης, γεγονός που αναφέρεται από τους εργοδότες ως μείζον πρόβλημα για την κάλυψη πολλών θέσεων εργασίας.

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Αμερική το 2013 από το “The Chronicle of Higher Education” σε 704 εργοδότες, οι μισοί από αυτούς δήλωσαν ότι δυσκολεύονταν να καλύψουν τις κενές θέσεις εργασίας στις επιχειρήσεις τους, καθώς οι υποψήφιοι παρότι είχαν τεχνικές γνώσεις, υστερούσαν σε δεξιότητες επικοινωνίας, προσαρμοστικότητας, λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλημάτων. 

Σε άλλες έρευνες στις ΗΠΑ, επίσης βρέθηκε πως πάνω από τις μισές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην εύρεση εργαζομένων με τις δεξιότητες εκείνες που θεωρούνται απαραίτητες για την επαγγελματική επιτυχία. Πρώτη στη λίστα βρίσκεται η επίλυση προβλημάτων.

Η δυσκολία εύρεσης εργαζομένων με τις κατάλληλες δεξιότητες φαίνεται πως επεκτείνεται σε παγκόσμιο επίπεδο σε ποσοστό 31% των εργοδοτών, όπως αναφέρει το Manpower, ένα παγκόσμιο πρακτορείο στελέχωσης.

Υπάρχει, επομένως, ένα χάσμα μεταξύ των δεξιοτήτων που απαιτούν οι εργοδότες και αυτών που διαθέτουν οι υποψήφιοι.

Τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουμε

Εργαλεία Κοινωνικής Συναισθηματικής Μάθησης εξελιγμένα για να ταιριάζουν στο σύγχρονο χώρο των επιχειρήσεων και ειδικά διαμορφωμένες θεραπείες Άμεσης Ψυχικής Αποφόρτισης για εργαζόμενους και επιτελείς.

Τα Εργαλεία μας

Στην εφαρμογή του προγράμματος με σκοπό τη βελτίωση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης στον εργασιακό χώρο, θα χρησιμοποιήσουμε 2 εργαλεία: 

1. Εκπαίδευση exSEL

2.  Expansion Therapy

2.1. Εκπαίδευση exSEL

Τι είναι η SEL

Η Κοινωνική και Συναισθηματική Μάθηση (SEL), είναι μία διαδικασία κατά την οποία τα άτομα μαθαίνουν να εφαρμόζουν αποτελεσματικά τις γνώσεις, τις συμπεριφορές αλλά και τις δεξιότητες που απαιτούνται ώστε να μπορούν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, να θέτουν και να επιτυγχάνουν τους στόχους τους, να νιώθουν και να δείχνουν ενσυναίσθηση προς τους άλλους, να δημιουργούν και να διατηρούν υγιείς σχέσεις στη ζωή τους και να λαμβάνουν υπεύθυνες αποφάσεις.

Η Συναισθηματική Νοημοσύνη επιτυγχάνεται μέσω της ανάπτυξης των παρακάτω δεικτών:

1. Αυτογνωσία

«Η γνώση του εαυτού». Η ικανότητα κατανόησης των συναισθημάτων, των σκέψεων και των αξιών που έχει κανείς αλλά και πώς αυτά επηρεάζουν τη συμπεριφορά σε όλα τα επίπεδα. Αυτό συμπεριλαμβάνει την ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς τα θετικά και τα αρνητικά του στοιχεία, τους συναισθηματικούς του περιορισμούς και τον τρόπο λειτουργίας της ανθρώπινης εμπειρίας.

Δεξιότητες που σχετίζονται με την Αυτογνωσία:

• Αυτο-αντίληψη: Λόγω του ότι η αυτογνωσία βασίζεται στην επίγνωση του «εαυτού», είναι απαραίτητο η αντίληψη που έχει κανείς για τον εαυτό του να ταιριάζει με την πραγματικότητα. Προκειμένου, λοιπόν, να έχει κάποιος ακριβή αυτογνωσία, είναι σημαντικό να είναι στοχαστικός και ανοιχτός στα σχόλια, ώστε να αναπτύξει μια αληθινή αίσθηση του εαυτού του. Μια ρεαλιστική κατανόηση του εαυτού θα επιτρέψει τη διαχείριση της συμπεριφοράς.
• Αναγνώριση δυνατών σημείων: Ο καθένας έχει μοναδικά πλεονεκτήματα, και είναι ζωτικής σημασίας να τα αναγνωρίζει και να τα αξιοποιεί. Σημαντική έχει αποδειχθεί η εστίαση στις θετικές ιδιότητες.
• Αυτοπεποίθηση: Η αναγνώριση των δυνάμεών μας, αυξάνει την αυτοπεποίθηση, η οποία είναι αναπόσπαστο κομμάτι μιας υγιούς κοινωνικής συναισθηματικής κατάστασης.
• Αυτο-αποτελεσματικότητα: Είναι η πίστη ενός ατόμου στην ικανότητά του να επιτύχει έναν στόχο.

2. Διαχείριση Συναισθημάτων

Η αναγνώριση των συναισθημάτων και των συμπτωμάτων τους, η έκφρασή και ο έλεγχός τους σε συγκρουσιακές καταστάσεις, η οριοθέτηση της συμπεριφοράς.

Έννοιες που σχετίζονται με τη Διαχείριση Συναισθημάτων:

• Μοτίβο συμπεριφοράς: ένας επαναλαμβανόμενος τρόπος δράσης από ένα άτομο ή μια
  ομάδα προς ένα συγκεκριμένο αντικείμενο ή σε μια δεδομένη κατάσταση.
• Πεποίθηση: Τι με έχω πείσει ότι ισχύει.
• Σύγχυση: Όταν δεν αποδέχομαι κάτι που συμβαίνει.
• Μετάθεση Συναισθημάτων: Πρόκειται για έναν ασυνείδητο αμυντικό μηχανισμό  με τον οποίο το μυαλό αντικαθιστά ένα τωρινό συναίσθημα ή μια ερμηνεία, με έναν άλλο ή άλλη από το παρελθόν και αντιδρά πάνω του επαναλαμβάνοντας την αρχική συμπεριφορά.

3. Ενσυναίσθηση

Η «ψυχική ταύτιση». Η δυνατότητα να αναγνωρίζει κανείς και να κατανοεί τα συναισθήματα των άλλων, ακόμα κι αν (ιδίως τότε) διαφωνεί μαζί τους. Η ενσυναίσθηση αποτελεί μια βασική ικανότητα των ατόμων που είναι ανεκτικοί και ανοικτοί στη διαφορετικότητα.

Η ενσυναίσθηση, ως έννοια, είναι ιδιαίτερα γνωστή στην επιστήμη της Ψυχολογίας πολλά χρόνια. Ο Carl Rogers, ένας από τους πιο γνωστούς Αμερικανούς ψυχολόγους, την θεωρεί σημαντικό στοιχείο σε θεραπευτικό επίπεδο. Λέει, λοιπόν, ότι ο θεραπευτής «βιώνει μια διαδικασία ενσυναίσθησης και κατανόησης του εσωτερικού πλαισίου αναφοράς του πελάτη και προσπαθεί να επικοινωνήσει αυτή την εμπειρία στον πελάτη».

Ο Daniel Goleman (2009) είναι ο Αμερικανός ψυχολόγος και δημοσιογράφος που έκανε την έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης γνωστή στο ευρύ κοινό. Θεωρεί ότι η ενσυναίσθηση αποτελεί το κοινωνικό μας ραντάρ, που διαβαθμίζεται σε τρία επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο το άτομο μπορεί και «διαβάζει» τα συναισθήματα των άλλων. Στο δεύτερο επίπεδο το άτομο μπορεί να αισθάνεται και να αντιδρά στα συναισθήματα ή σε μη ρητούς προβληματισμούς των άλλων. Στο τρίτο και υψηλότερο επίπεδο η ενσυναίσθηση συνδέεται με την έννοια της κατανόησης των προβληματισμών και των ανησυχιών που υπάρχουν πίσω από τα συναισθήματα κάποιου.

4. Προσωπικά Κίνητρα

Κίνητρο είναι η επιθυμία για πράξεις που εξυπηρετούν ένα συγκεκριμένο σκοπό. Είναι βασικό στοιχείο για τον καθορισμό και την επίτευξη των στόχων ενός ατόμου. Τα κίνητρα μπορεί να είναι εξωτερικά, όπου ένα άτομο εμπνέεται από εξωγενείς δυνάμεις, άλλους ανθρώπους και γεγονότα ή εσωτερικά, όπου η έμπνευση προέρχεται μέσα από το ίδιο το άτομο. Το κίνητρο είναι ο καθοριστικός παράγοντας που μετατρέπει μια καλή σκέψη σε άμεση πράξη. Π.χ Μία καλή επαγγελματική ιδέα που θα επηρεάσει θετικά τους ανθρώπους γύρω. Τα εσωτερικά κίνητρα δίνουν μεγαλύτερη ώθηση στους ανθρώπους και τα επιτεύγματα επιφέρουν μεγαλύτερη ικανοποίηση.

Η σημασία των κινήτρων 

Τα κίνητρα παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή ενός ατόμου,  καθώς το βοηθούν να βρίσκει απαντήσεις στις ερωτήσεις του και να κινηθεί προς τους στόχους του. Το όραμα της ζωής του είναι το μεγάλο σχέδιό του , το όνειρό του και οι στόχοι είναι τα εφόδια προς την επίτευξη των ονείρων.

Τα κίνητρα επομένως, κρατούν το άτομο προσηλωμένο στους στόχους του που το οδηγούν στην πραγματοποίηση των ονείρων του. Κάθε άνθρωπος σε αυτή τη γη είναι μοναδικός και έχει ένα σκοπό (όραμα). Για να φτάσει κανείς στο στόχο του, πρέπει να έχει τα κίνητρα ώστε να δουλέψει για αυτόν. Για τη δημιουργία ταιριαστών για τον καθένα κινήτρων, είναι αναγκαία η υψηλή αυτογνωσία και η ιεράρχηση των Αξιών.

5. Κοινωνικές Δεξιότητες

Είναι ένα σύνολο δεξιοτήτων που επιτρέπουν σε ένα άτομο να επικοινωνεί αποτελεσματικά, να αλληλεπιδρά και να κοινωνικοποιείται με τους άλλους ανθρώπους επιτυχώς. Η αλληλεπίδραση μπορεί να είναι προφορική, μη-λεκτική, μέσω χειρονομιών, γλώσσας του σώματος και της εξωτερικής του εμφάνισης.

Η σημασία των κοινωνικών δεξιοτήτων 

Οι κοινωνικές δεξιότητες συμβάλλουν στη δημιουργία, τη διατήρηση και την ανάπτυξη αποτελεσματικών σχέσεων, τόσο στην προσωπική ζωή του ατόμου, όσο και στον εργασιακό χώρο. Αυτό σημαίνει ευχάριστο εργασιακό και οικογενειακό περιβάλλον καθώς επίσης και μεγαλύτερη πιθανότητα παροχής αμοιβαίας υποστήριξης σε δύσκολες συνθήκες. Βοηθούν ακόμη στην απόκτηση ιδεών, πληροφοριών, τεχνικών και προοπτικών από άτομα σε διαφορετικούς τομείς αλλά και στην επίτευξη ολοκλήρωσης εργασιών σε συνεργατικό επίπεδο προς έναν κοινό στόχο. Η επέκταση του δικτύου ενός ατόμου για αναζήτηση νέων ευκαιριών, επίσης επιτυγχάνεται μέσω των ανεπτυγμένων κοινωνικών δεξιοτήτων. Τέλος, το άτομο είναι σε θέση να κατανοεί διαφορετικές απόψεις αξιοποιώντας τες προς όφελός του και βοηθώντας παράλληλα τους άλλους εκφράζοντας την δική του άποψη.

Δείκτης Συναισθηματικής Νοημοσύνης (EQ) VS Δείκτης Νοημοσύνης (IQ)

Ο Δείκτης Νοημοσύνης (Intelligence Quotient, IQ) είναι ο δείκτης ο οποίος μετρά προσεγγιστικά την ευφυΐα ενός ατόμου σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Αποτελεί έναν ποσοτικό δείκτη που αφορά το ίδιο το άτομο και την συγκριτική πνευματική ωρίμανση του σε σχέση με την σωματική ηλικία του. Το IQ κάθε ατόμου μετριέται με διάφορες μεθόδους, οι οποίες περιλαμβάνουν συνήθως τεστ με ερωτήσεις ή διαδικασίες με καθορισμένα αντικείμενα.

Παλαιότερα, το IQ θεωρούνταν ως ο καθοριστικός παράγοντας της επιτυχίας. Τα άτομα με υψηλά ποσοστά επαγρύπνησης υποτίθεται ότι προορίζονταν για μια ζωή ολοκλήρωσης και επιτυχίας και οι ερευνητές συζητούσαν κατά πόσο η νοημοσύνη ήταν προϊόν των γονιδίων ή του περιβάλλοντος. Ωστόσο, κάποιοι επιστήμονες άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι όχι μόνο η υψηλή νοημοσύνη δεν ήταν εγγύηση για την επιτυχία στη ζωή, αλλά ήταν μάλλον και πολύ στενή έννοια για να καλύψει πλήρως το φάσμα των ανθρώπινων ικανοτήτων και γνώσεων. Σήμερα, οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι δεν είναι ο μόνος καθοριστικός παράγοντας της επιτυχίας της ζωής. Μάλιστα, φαίνεται πως η ακαδημαϊκή ευφυΐα δεν έχει σχέση με την συναισθηματική ζωή – άνθρωποι με εξαιρετικά υψηλό δείκτη νοημοσύνης μπορεί να χειρίζονται εντυπωσιακά άστοχα την προσωπική τους ζωή.

Έρευνες έχουν δείξει ότι ο Δείκτης Νοημοσύνης (IQ) στην καλύτερη περίπτωση συμβάλλει κατά 20% στους παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχία στη ζωή. Η τελική ανώτερη θέση του ανθρώπου στην κοινωνία καθορίζεται κυρίως από παράγοντες εκτός ΔΝ, από την κοινωνική τάξη έως και την τύχη. Το να μπορεί κανείς να βρίσκει κίνητρα για τον εαυτό του και να αντέχει τις απογοητεύσεις, να ελέγχει την παρόρμηση και να χαλιναγωγεί την ανυπομονησία του, να ρυθμίζει σωστά τη διάθεσή του και να εμποδίζει την απογοήτευση να καταπνίξει την ικανότητά του για σκέψη, να έχει ενσυναίσθηση και ελπίδα, είναι όλα ικανότητες που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις επιτυχίες που θα σημειώσει κάποιος στην προσωπική του ζωή. Εδώ έρχεται η Συναισθηματική Νοημοσύνη να ενδυναμώσει περισσότερο τις ιδιότητες που μας κάνουν πιο ολοκληρωμένους ανθρώπους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για το IQ υπάρχει ο ισχυρισμός ότι δεν μπορεί να αλλάξει, ενώ οι συναισθηματικές ικανότητες μπορούν να διδαχθούν στα παιδιά αλλά και στους ενήλικες.

Νευρολογική Εξήγηση

Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι ο συγκινησιακός εγκέφαλος εμπλέκεται στη λογική σκέψη όσο και ο σκεπτόμενος εγκέφαλος και ελέγχει εξίσου την οργή και τη συμπόνια. Αυτά τα συγκινησιακά κυκλώματα διαμορφώνονται από την εμπειρία στην παιδική μας ηλικία.

Ακριβώς πίσω από το μέτωπο, βρίσκεται μία περιοχή του νεοφλοιού που ωθεί τις συναισθηματικές μας παρορμήσεις σε μια πιο αναλυτική ή πιο κατάλληλη αντίδραση. Μέσα στο νεοφλοιό μια καταιγιστική σειρά κυκλωμάτων καταγράφει και αναλύει εκείνη την πληροφορία, την κατανοεί και μέσα μέσω των προμετωπιαίων λοβών ενορχηστρώνει μια αντίδραση. Ο προμετωπιαίος φλοιός υλοποιεί τη μνήμη εργασίας και αυτό είναι το σημείο όπου συναντιούνται συναισθήματα και συγκινήσεις. Όταν το μεταιχμιακό κύκλωμα το οποίο συγκλίνει στον προμετωπιαίο φλοιό βρίσκεται δέσμιο της συναισθηματικής δυστυχίας υπάρχει μια σημαντική επίπτωση στην αποτελεσματικότητα της μνήμης εργασίας: δεν μπορούμε να σκεφτούμε καθαρά.

Η συνεχής συναισθηματική πίεση μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις νοητικές δυνατότητες ενός ατόμου π.χ. Άτομα με δείκτη IQ υψηλότερο από το μέσο όρο, αλλά με ατελή λειτουργία στο μετωπιαίο φλοιό, είναι πιο πιθανό να αποτύχουν στο σχολείο, να εθιστούν στο αλκοόλ ή να προβούν σε παραβατικές πράξεις – όχι επειδή το μυαλό τους έχει αδυναμίες, αλλά επειδή ο έλεγχος πάνω στη συναισθηματική τους σφαίρα είναι ατελής.

Γίνεται ξεκάθαρο, λοιπόν, πως η επιρροή των συναισθημάτων  σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής ενός ατόμου είναι μεγίστης σημασίας γι’ αυτό και η συναισθηματική μάθηση κρίνεται αναγκαία.

“Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να θυμώσει κανείς με το σωστό άτομο, στο σωστό βαθμό και στη σωστή στιγμή, για τη σωστή αιτία και με το σωστό τρόπο – αυτό δεν είναι εύκολο’’.

                                                                                                                  “Αριστοτέλης”

Βελτίωση Συναισθηματικής Νοημοσύνης

Σε δείγμα 50 ατόμων (άντρες και γυναίκες) που έλαβαν εκπαίδευση SEL, έγινε καταμέτρηση στους δείκτες Συναισθηματικής Νοημοσύνης πριν και μετά την εκπαίδευση, με σκοπό να διερευνηθεί αν οι εν λόγω δείκτες παρουσιάζουν βελτίωση. Τα αποτελέσματα από την καταμέτρηση έδειξαν ότι:

78% γνωρίζουν καλύτερα τον εαυτό τους και τα συναισθήματά τους (δείκτης Αυτογνωσίας)

84% νιώθουν ενσυναίσθηση προς τους ανθρώπους γύρω τους (δείκτης Ενσυναίσθησης)

80% μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα τα συναισθήματά τους (δείκτης Διαχείρισης Συναισθημάτων)

72% είναι σε θέση να θέτουν κίνητρα για τον εαυτό τους (δείκτης Προσωπικών Κινήτρων)

72% συναναστρέφονται αποτελεσματικότερα με τον περίγυρό τους (δείκτης Κοινωνικών Δεξιοτήτων)

 

Έρευνες και μελέτες για τη Συναισθηματική Νοημοσύνη στην εργασία

Τα συναισθήματα θεωρούνταν για χρόνια ως τρωτό σημείο και αποκλείονταν από τους εργασιακούς χώρους. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες μελέτες φέρνουν το πρόβλημα αυτό στο φως και οι εργοδότες αναζητούν απεγνωσμένα λύσεις. Αρκεί να αναρωτηθούμε, στη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας, πόσες φορές βιώσαμε έντονα ένα αρνητικό συναίσθημα (άγχος, θυμό, απογοήτευση κλπ), πώς αντιδράσαμε και ποιες ήταν οι συνέπειες της αντίδρασής μας, για να διαπιστώσουμε ότι τα συναισθήματα παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην εργασιακή μας εμπειρία. Μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε αλλά και τον τρόπο που αντιδρούμε στις καταστάσεις και στις εργασιακές μας σχέσεις.

Το CASEL (The Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning), το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό κέντρο συναισθηματικών δεξιοτήτων στη Αμερική, αναφέρει σε δημοσίευσή του το 2016, ότι η κοινωνική και συναισθηματική μάθηση αποτελεί το κλειδί για την ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού, καθώς διδάσκει τις κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες που ζητούν οι εργοδότες. Η έρευνα δείχνει ότι η SEL (Social Emotional Learning) μπορεί να βελτιώσει τη συμπεριφορά, την ακαδημαϊκή αλλά και την επαγγελματική επιτυχία.

Σε αυτό φαίνεται να συμφωνούν και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι πιστεύουν στην πλειοψηφία τους πως η SEL είναι σημαντικό όφελος στην προετοιμασία των μαθητών για να βγουν στην αγορά εργασίας.

Επίσης, στον πίνακα που δημοσίευσε το World Economic Forum το 2016, με όλες τις δεξιότητες που θα έχουν ζήτηση στον εργασιακό τομέα τον 21ο αιώνα, πρώτες στην κατάταξη βρίσκονται: η πειθώ, η Συναισθηματική Νοημοσύνη, η δημιουργικότητα, η ενεργή ακρόαση, η κριτική σκέψη καθώς και η διδασκαλία άλλων. Αντίθετα, οι τεχνικές δεξιότητες βρίσκονται αρκετά πιο χαμηλά στη λίστα.

Στην έκθεση της Microsoft: «Κλειδιά για το μέλλον: Ευθυγραμμίστε τις ικανότητες ετοιμότητας του εργατικού δυναμικού για να διασφαλίσετε την επιτυχία», ως πιο σημαντικές δεξιότητες για τη διασφάλιση της επαγγελματικής επιτυχίας αναφέρονται: η  συνεργασία,  η επικοινωνία, η κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα.

Η μεγάλη σημασία αυτών των δεξιοτήτων στον εργασιακό τομέα επιβεβαιώνεται σε μία αμερικάνικη έρευνα που διεξήχθη ανάμεσα σε διευθυντές επιχειρήσεων, όπου το 98% των ερωτηθέντων δήλωσαν πως αναζητούν εργαζόμενους που διαθέτουν πρωτίστως κριτική σκέψη, δημιουργικότητα, δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων και συνεργασίας.

Τα οφέλη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης στην εργασία

Οι πρώτοι που μίλησαν για Συναισθηματική Νοημοσύνη ήταν οι ψυχολόγοι John Mayer και Peter Salovey το 1990, ενώ η έννοια αναπτύχθηκε πιο διεξοδικά από τον Daniel Goleman το 1995. Μέχρι τότε ήταν αδιαμφισβήτητη η σημασία του Δείκτη Νοημοσύνης (IQ) για να είναι κανείς επιτυχημένος στον επαγγελματικό τομέα.  Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της επιλογής προσωπικού, προσπαθώντας να προβλεφθεί η εργασιακή επίδοση, παρατηρήθηκε ότι  άτομα με αυξημένο δείκτη νοημοσύνης δεν είχαν ανάλογες εργασιακές επιδόσεις! Παρότι αρχικά το βάρος της νοημοσύνης δόθηκε στις γλωσσικές, μαθηματικές και λογικές ικανότητες, στη συνέχεια διευρύνθηκε με διαστάσεις, όπως οπτικοχωρική νοημοσύνη, ενδοπροσωπική, διαπροσωπική κ.ά. Οι δύο τελευταίες αποτελούν τη βάση της συναισθηματικής νοημοσύνης

Σε πολλές χώρες του κόσμου όπως στη Δανία, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, το μάθημα της Συναισθηματικής Επίγνωσης έχει ενταχθεί επίσημα στο πρόγραμμα των σχολείων για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες.

Σε αντίθεση με τον Δείκτη Νοημοσύνης (IQ), που “ή το έχεις ή δεν το έχεις”, η Συναισθηματική Νοημοσύνη (EQ) μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλους τους ανθρώπους.

Μέσα, λοιπόν, από την καλλιέργεια της Συναισθηματικής Νοημοσύνης, το άτομο έχει την δυνατότητα να:

• κατανοεί τα συναισθήματα και τα κίνητρα των συναδέλφων και των πελατών
• κατανοεί τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των πελατών του
• κατανοεί και ελέγχει τα συναισθήματα του
• διαχειρίζεται τις διαφωνίες
• συνεργάζεται αποτελεσματικά με άλλους για την επίτευξη ενός στόχου
• αποκτά πίστη στις ικανότητες του και αισιοδοξία
• θέτει κίνητρα στον εαυτό του
• εργάζεται κάτω από πίεση
• εμπνέει και να ηγείται
• παίρνει πρωτοβουλίες
• αποκτά επίγνωση του ρίσκου, αλλά να μη φοβάται να ρισκάρει
• κάνει σωστή ιεράρχηση στόχων και αναγκών
• λαμβάνει υπόψη του εποικοδομητικά την κριτική
• αποκτά ικανότητα πειθούς και επικοινωνίας

Συναισθηματική Νοημοσύνη και επαγγελματική επιτυχία 

Το παραπάνω σχήμα δείχνει πώς η Συναισθηματική Νοημοσύνη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επαγγελματική επιτυχία.  Πρόκειται για μια επαναλαμβανόμενη , αυτοτροφοδοτούμενη διαδικασία που ξεκινάει από το ατομικό επίπεδο, περνάει στο συλλογικό και καταλήγει ξανά στο ατομικό. 

Σε συλλογικό επίπεδο, υπάρχει η πεποίθηση ότι υπάρχει ο Ομαδικός Δείκτης Νοημοσύνης, για τον οποίο έκαναν λόγο πρώτοι ο ψυχολόγος Robert Sternberg και η διδάκτορας Wendy Williams του Πανεπιστημίου Yale. Ανακάλυψαν λοιπόν, ότι αν σε μια ομάδα ατόμων με διαφορετικές δυνατότητες και απόψεις, τα μέλη της μπορούν να συνεργαστούν αρμονικά, τότε θα μπορούν να δώσουν πιο δημιουργικές και αποτελεσματικές λύσεις ως ομάδα, σε σχέση με αυτές που θα έδινε ο καθένας από αυτούς μόνος του αν δούλευαν χωριστά. Το μυστικό, λοιπόν, βρίσκεται στην κοινωνική εναρμόνιση, δεξιότητα που αποκτάται μέσω της βελτίωσης της Συναισθηματικής Νοημοσύνης.

Η Συναισθηματική Νοημοσύνη, λοιπόν, σχετίζεται άμεσα με την επαγγελματική επιτυχία και είναι μάλιστα εξίσου αποτελεσματική, ανεξάρτητα από τον κλάδο εργασίας και τον βαθμό ιεραρχίας που κατέχει ο κάθε εργαζόμενος.

2.2. Expansion Therapy

Τι είναι η Expansion Therapy

Η Expansion Therapy είναι μία συνθετική, συνδυαστική, εκπαιδευτική μέθοδος προσωπικής βελτίωσης και ψυχικής αποφόρτισης. Προσφέρει άμεση Αποφόρτιση Τραύματος, Επαναπρογραμματισμό Πεποιθήσεων και Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση σε μία μόλις θεραπευτική εφαρμογή.

Πιο αναλυτικά:

• Ο άνθρωπος απελευθερώνεται άμεσα και ολοκληρωτικά, με τη δική του θέληση, από   όλα τα συναισθηματικά και νοητικά εμπόδια που τον περιορίζουν.
• Συνδυάζει 4 διαφορετικές επιστήμες: Ψυχοθεραπεία, Life Coaching, Φυσικές Επιστήμες και Κοινωνική Συναισθηματική Μάθηση.
• Κάθε θεραπευτική εφαρμογή αποτελείται από 2 ημέρες συνολικής διάρκειας 2μιση ή 3 ωρών.

1η μέρα:

Ο άνθρωπος κατανοεί ποια είναι η αιτία του προβλήματος που αντιμετωπίζει και στη συνέχεια την απελευθερώνει, μετουσιώνοντας τα αρνητικά συναισθήματα μέσω του συστημικού δημιουργικού οραματισμού της Expansion.

  

2η μέρα:

Εναρμονίζει τη νέα του δόνηση, ξεκινά ο επαναπρογραμματισμός της προσωπικότητας μέσω ενός προγράμματος 21 ημερών, όπου αντικαθιστά την παλιά περιοριστική πεποίθηση με μία νέα θετική.

 

+1 Εποπτεία:	Ο συμβουλευόμενος μπορεί να λάβει Συναισθηματική εκπαίδευση και να βελτιώσει τους δείκτες της Συναισθηματικής του Νοημοσύνης μέσα 3 εβδομαδιαίες συνεδρίες.

Τα οφέλη της Expansion Therapy

•  Άμεσα αποτελέσματα

Με το τέλος της εφαρμογής τα αποτελέσματα είναι αντιληπτά από το δέκτη σε ποσοστό 89%

• Βελτίωση προβλημάτων

Το 91% των εφαρμογών δείχνουν ορατές βελτιώσεις μέσα σε 21 ημέρες το πολύ από το τέλος της εφαρμογής.

• Απίστευτα γρήγορη

Η διάρκεια της κάθε εφαρμογής είναι μόλις 2,5 έως 3 ώρες, αλλά τα αποτελέσματά της είναι σχεδόν απίστευτα. Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να διαθέσει κανείς πολύ χρόνο ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που τον απασχολεί.

• Αλλαγή πεποιθήσεων

Προσφέρει ολοκληρωμένο πρόγραμμα επαναπρογραμματισμού πεποιθήσεων 21 ημερών.

• Το πολύ 3 εφαρμογές

Το 79% των δεκτών ολοκλήρωσαν την συνεργασία με τον σύμβουλό Expansion με 100% επίτευξη των στόχων τους μέσα σε 3 εφαρμογές της μεθόδου.

• Απολύτως ασφαλής

Μόνο θετικά αποτελέσματα έχουν καταγραφεί από την αρχή της Μεθοδολογίας σε χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Πώς βοηθά στη βελτίωση στην εργασία

Βελτίωση Συναισθημάτων

Ας δούμε τα αποτελέσματα της έρευνας που έγινε από τη Γεωργία Χατζηνικολάου, ψυχολόγο και ψυχοθεραπεύτρια, το 2015, σχετικά με τη βελτίωση των συναισθημάτων που έχει ο συμβουλευόμενος πριν και μετά την θεραπεία Expansion. Στην έρευνα πήραν μέρος 120 άτομα, άντρες και γυναίκες, και μετρήθηκε η ένταση των συναισθημάτων τους την πρώτη μέρα της θεραπείας, την τρίτη και 21 ημέρες μετά το τέλος της τρίτης συνεδρίας.

Τα συναισθήματα που βιώνουν οι δέκτες καταγράφονται σε μια κλίμακα από το 1 έως το 5, όπου:

1 : είναι καθόλου    2: Λίγο    3: Σχετικά, αλλά δε με ενόχλησε πολύ    4: Αρκετά    5: Πάρα πολύ

Οι τομείς όπου οι συμβουλευόμενοι αναζητούν βοήθεια από την Expansion Method είναι:

Τα συναισθήματα που βιώνει η πλειοψηφία των συμβουλευόμενων σε ένταση 5, δηλαδή Πάρα πολύ (με ποσοστό πάνω από 50%), αλλά και σε ένταση 4, δηλαδή Αρκετά είναι:

Αδικία       Άγχος-Στρες       Θυμός-Οργή       Αίσθημα ότι Δεν Αξίζω       Απογοήτευση

Ταπείνωση-Εξευτελισμός       Εγκλωβισμός-Ανημπόρια

Στο παρακάτω διάγραμμα αποτυπώνεται αναλυτικά σε τι ποσοστό νιώθουν τα συγκεκριμένα συναισθήματα τα άτομα που πήραν μέρος στην έρευνα αμέσως πριν ξεκινήσουν τη θεραπεία:

 

Μετά το τέλος της 3ης συνεδρίας:

87,8% βλέπουν σημαντική βελτίωση στα συναισθήματά τους (52,7% πάρα πολύ, 35,1% αρκετά)

79,9% νιώθουν λιγότερο άγχος ή στρες σε σχέση με την 1η μέρα (48,6% νιώθουν καθόλου, 31,1% λίγο)

89,2% νιώθουν πιο ελεύθεροι (64,9% πάρα πολύ, 24,3% αρκετά)

86,5% νιώθουν πως μπορούν να αντιμετωπίσουν το θέμα που τους απασχολεί πιο αποτελεσματικά (52,7% πάρα πολύ, 33,8% αρκετά)

Μετά το πέρας των 21 ημερών, δηλαδή την 22η μέρα, η ένταση των συναισθημάτων που καταγράφηκαν πριν την έναρξη της θεραπείας, διαμορφώθηκαν ως εξής:

 

Τα συναισθήματα των συμβουλευόμενων τείνουν να είναι πολύ χαμηλά σε ένταση με το κλείσιμο του θεραπευτικού κύκλου (22η μέρα), σε αντίθεση με την ένταση πριν την έναρξη της Expansion Method .

Συγκεκριμένα, κατά μέσο όρο το 81,9% όσων συμμετείχαν στην έρευνα νιώθουν την 22η μέρα τα συναισθήματα της πρώτης μέρας Καθόλου ή Λίγο.

Βελτίωση Συναισθηματικής Νοημοσύνης

Σε δείγμα 58 ατόμων (άντρες και γυναίκες) που έλαβαν τη θεραπεία της Expansion Therapy, έγινε καταμέτρηση στους δείκτες Συναισθηματικής Νοημοσύνης πριν και μετά τη θεραπεία με σκοπό να διερευνηθεί αν η Expansion βοηθά στην βελτίωση της Συναισθηματικής Νοημοσύνης.  Τα αποτελέσματα από την καταμέτρηση έδειξαν ότι:

87,9% γνωρίζουν καλύτερα τον εαυτό τους και τα συναισθήματά τους (δείκτης Αυτογνωσίας)

75,9% νιώθουν ενσυναίσθηση προς τους ανθρώπους γύρω τους (δείκτης Ενσυναίσθησης)

84,5% μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα τα συναισθήματά τους (δείκτης Διαχείρισης Συναισθημάτων)

89,6% είναι σε θέση να θέτουν κίνητρα για τον εαυτό τους (δείκτης Προσωπικών Κινήτρων)

84,5% συναναστρέφονται αποτελεσματικότερα με τον περίγυρό τους (δείκτης Κοινωνικών Δεξιοτήτων)

2.3. Επίλογος κεφαλαίου

Το πρόγραμμα exSEL έχει αποδειχτεί ότι βελτιώνει τη Συναισθηματική Νοημοσύνη, με αύξηση των δεικτών της Αυτογνωσίας, της Ενσυναίσθησης, της Συναισθηματικής Διαχείρισης, των Προσωπικών Κινήτρων και των Κοινωνικών Δεξιοτήτων.

Οι έρευνες και οι μελέτες που έχουν γίνει ως προς τα αποτελέσματα της Expansion Therapy, δείχνουν ότι προσφέρει αισθητή αποφόρτιση των αρνητικών συναισθημάτων από την 3η κιόλας μέρα της θεραπείας, ενώ στο κλείσιμο του θεραπευτικού κύκλου, μετά από 21 ημέρες δηλαδή, η βελτίωση των συναισθημάτων είναι εντυπωσιακή. Η ανάπτυξη της Συναισθηματικής Νοημοσύνης είναι επίσης αξιοσημείωτη.