Ο εγκέφαλός μας αποτελείται από δύο ημισφαίρια το αριστερό και το δεξί, τα οποία λειτουργούν διαφορετικά. Το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει το δεξί ήμισυ του σώματος αισθητικά και κινητικά, ενώ σε αυτό αποδίδονται κυρίως οι λεκτικές, αναλυτικές και λογικές νοητικές διεργασίες. Είναι υπεύθυνο για την αντίληψη του χρόνου, την ομιλία, τη γραφή, την αντίληψη του λόγου, τον συμβολισμό, τη λεκτική μνήμη, την αναλυτική σκέψη. Επίσης για την επικοινωνία με λέξεις κατά κυριολεξία, την επεξεργασία των ακουστικών ερεθισμάτων και της αφηρημένης πληροφορίας, την πρόκληση ελεγχόμενης συμπεριφοράς και τη δευτερογενή ερμηνεία συμπεριφοράς. Σε αυτό εκτελούνται διαδικασίες σχετικές με τα μαθηματικά και τη γραμματική.

Το δεξί ημισφαίριο ελέγχει το αριστερό ήμισυ του σώματος αισθητικά και κινητικά και είναι υπεύθυνο για την οπτική αντίληψη του χώρου, την κατανόηση των μεταφορικών εννοιών και του χιούμορ, τη συσχέτιση, τη σύνθεση λεγομένων, τη συναισθηματική φόρτιση και τη μελωδία λόγου, την οπτική μνήμη, την επικοινωνία τόσο με τόνο φωνής όσο και με εκφράσεις του προσώπου και τη γλώσσα του σώματος. Επίσης, είναι υπεύθυνο για την προσοχή, την διάκριση πολύπλοκων ακουστικών τόνων, την πρόκληση παρορμητικής συμπεριφοράς, τα αισθήματα, τις συγκινήσεις, την δημιουργικότητα, την φαντασία και την καλλιτεχνική έκφραση.

ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ, ΤΟ ΔΕΞΙ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΜΕ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΟΥ ΒΑΣΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ,

ΕΝΩ ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ.

Έχει καταμετρηθεί από Μαγνητικούς τομογράφους, ηλεκτροεγκεφαλογράφηματα και ηλεκτροκαρδιογράφους, ή απλά, από κατάλληλα τοποθετημένα ηλεκτρόδια, ό,τι κάθε κύτταρό μας εκπέμπει ένα συγκεκριμένο ηλεκτρικό και ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Επίσης, χρειάζεται να αναφέρουμε ό,τι το σύνολο των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων των κυττάρων του εγκεφάλου διαμορφώνουν το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο του εγκεφάλου, το σύνολο των κυττάρων της καρδιάς διαμορφώνουν το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της καρδιάς και ούτω καθ’ εξής.

Επίσης, βάσει ερευνών φαίνεται ότι οι συνολικές πληροφορίες του εγκεφάλου μπορεί να φτάσουν από τα 100 tera έως τα 2,5 petaByte και κάθε ημέρα μπορούμε να επεξεργαστούμε είτε γνωρίζοντάς το, είτε όχι, περί τις 60.000 σκέψεις, καλές-κακές, όμορφες-άσχημες, ήρεμες-στρεσογόνες.

Όπως είπαμε παραπάνω, μπορούμε να μετρήσουμε την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου και κατά την καταγραφή αυτής της ηλεκτρικής δραστηριότητας παρατηρούνται διάφορες συχνότητες, οι οποίες κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το πότε εμφανίζονται.

Αν μελετήσουμε ένα παιδί στα πρώτα χρόνια της ζωής του θα δούμε ότι το ηλεκτροεγκεφαλογράφημά του αποτελείται κυρίως από χαμηλές συχνότητες. Κατά την ηρεμία του ατόμου με τα μάτια κλειστά καταγράφονται κύματα Άλφα, κατά τα αρχικά στάδια του ύπνου παρατηρούνται κύματα Θήτα, κατά τα στάδια βαθύτερου ύπνου κύματα Δέλτα, ενώ σε εγρήγορση καταγράφονται κύματα Βήτα.

Πιο συγκεκριμένα:

Τα Κύματα Βήτα (12-30Hz) καταγράφονται πρακτικά όταν είμαστε σε εγρήγορση και δίνουμε προσοχή, όταν ασχολούμαστε με την επίλυση προβλημάτων, την κρίση, τη λήψη αποφάσεων, και όταν είμαστε προσηλωμένοι σε κάποια διανοητική διεργασία, όταν σκεφτόμαστε σύνθετα, όταν βιώνουμε νέες εμπειρίες ακόμα και όταν νοιώθουμε μεγάλο άγχος, στρες ή ενθουσιασμό.

Τα Κύματα Άλφα (8-12Hz) καταγράφονται σε κατάσταση ηρεμίας του εγκεφάλου ή σε κατάσταση ήρεμης περισυλλογής.

Τα Κύματα Θήτα (4-8Hz) καταγράφονται όταν είμαστε σε βαθιά χαλάρωση. Σε αυτές τις στιγμές που είμαστε μεταξύ ύπνου και ξύπνιου ή κατά τη διάρκειαδιαλογισμού. Σε αυτήν την κατάσταση οι αισθήσεις μας έχουν αποσυρθεί από τον εξωτερικό κόσμο και επικεντρώνονται σε σημεία του εσωτερικού μας κόσμου. Είναι οι στιγμές που έχουμε ζωντανές εικόνες, δημιουργούμε και λαμβάνουμε πληροφορίες και λύσεις για τα θέματα που μπορεί να μας προβληματίζουν.

Τα Κύματα Δέλτα (0,1-4Hz) καταγράφονται όταν κοιμόμαστε βαθιά.

Μία ακόμα ιδιότητα του εγκεφάλου είναι ότι έχει τη δύναμη και τη δυναμική να αλλάξει σε βιολογικό επίπεδο. Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ό,τι οι νευρώνες αλλάζουν μέσω της εμπειρίας και ότι ο ίδιος ο εγκέφαλος αλλάζει δομικά και αναπρογραμματίζεται. Οι ίδιες εμπειρίες της ζωής μεταβάλλουν ολόκληρο το Νευρικό μας Σύστημα.

Η επιστήμη της Νευροπλαστικότητας πραγματεύεται ακριβώς αυτό. Πιο συγκεκριμένα, «η Νευροπλαστικότητα, όρος της Νευροβιολογίας, περιγράφει την δυνατότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου να αλλάζει τις νοητικές του αναπαραστάσεις, τους τρόπους που διεγείρονται οι συνάψεις, να σχηματίζει νέες συνάψεις, νέους νευρώνες και να τροποποιεί τα προηγούμενα νευρωνικά κυκλώματα και δίκτυα. Να αλλάζει δηλαδή τη δομή και τη λειτουργία του ως αποτέλεσμα νέων εμπειριών, εμπειριών που ενέχουν το στοιχείο του ξαφνιάσματος, της νέας πληροφορίας που διεγείρει την προσοχή και δημιουργεί την ανάγκη περαιτέρω εξερεύνησης. Κατά τον Rosi (1986), η νέα εμπειρία ενεργοποιεί γονίδια που παράγουν πρωτεΐνες, που με τη σειρά τους οδηγούν στη δημιουργία νέων συνάψεων (συναπτογένεση) και νευρώνων (νευρογένεση). Η νευροπλαστικότητα αποτελεί μία διεργασία που διατηρείται σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία.»

Συνοψίζοντας τα παραπάνω, αλλά και παίρνοντας σαν παράδειγμα βιωματικές εμπειρίες, κατανοούμε ότι όταν είμαστε χαλαροί και ήρεμοι, νοιώθουμε όμορφα και όταν έχουμε άγχος, στρες και σύγχυση, νιώθουμε βαριά. Δεν είναι τυχαίο ότι ένας ενήλικας που έχει υποχρεώσεις, τρεξίματα, θέματα, άγχος, στρες και επεξεργάζεται ΚΑΙ τις 60.000 σκέψεις του την ημέρα (είτε συνειδητά, είτε όχι) που κατά κύριο λόγο είναι δύσκολες και απαιτητικές, λειτουργεί ως επί το πλείστον σε κατάσταση κυμάτων Βήτα, ενώ ένα παιδί που παίζει, δημιουργεί και είναι ως επί το πλείστον ΠΑΙΔΙ, λειτουργεί σε κατάσταση κυμάτων Θήτα. Σε κατάσταση συνεχούς δημιουργίας και ηρεμίας δηλαδή. 

ΤΙ ΑΛΛΟ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΜΑΣ;

Η αμυγδαλή είναι μια ομάδα νευρώνων, σε σχήμα αμυγδάλου που αναλαμβάνει πρωταρχικά τις ενστικτώδεις λειτουργίες του ατόμου. Είναι υπεύθυνη για την επεξεργασία των συναισθηματικών πληροφοριών, εκτός των άλλων, και για τη δημιουργία μνημών, ειδικά αυτών που είναι συνδεδεμένων με συναισθήματα. Σχετίζεται λοιπόν με τα συναισθήματα, και κυρίως με τον φόβο, και τις αντιδράσεις μας σε αυτά. Είναι το κύκλωμα που αρχέγονα σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίζουμε απειλές, το σημείο ενεργοποίησης της απόκρισης που είναι γνωστή ως «fight, flight or freeze», που σημαίνει ό,τι η ενστικτώδης μας αντίδραση είναι είτε να πολεμάμε, είτε να τρέξουμε, είτε να παγώσουμε ακίνητοι σε ενδεχόμενη απειλή. Σε αυτήν την κατάσταση το σώμα μας πλημμυρίζει με ορμόνες, έτσι ώστε να την διαχειριστούμε. Οι κύριες ορμόνες που παράγονται με τις εντολές της αμυγδαλής, της υπόφυσης, της επίφυσης, των επινεφριδίων κτλ. είναι η Αδρεναλίνη, η Κορτιζόλη και η Νορεπινεφρίνη. Όλο το σώμα συνεργάζεται τελικά για να μας προστατέψει. Περισσότερο αίμα παντού, υπεροξυγόνωση, ανακατανομή σκέψεων για αυξημένη εγρήγορση, εφίδρωση, αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Αυτό δεν είναι ανάγκη να συμβεί όμως μόνο όταν μας κυνηγάνε λύκοι. Συμβαίνει σε κάθε στιγμή που το άτομο θα νιώσει για παράδειγμα, φόβο.

Για να γίνει πιο ξεκάθαρο το παραπάνω αναλογιστείτε το εξής:

Αν το πρωί πηγαίνοντας στη δουλειά ένας άνθρωπος σας χτυπήσει το τζάμι για να σας ζητήσει οδηγίες γιατί χάθηκε, εσείς κάνετε κάτι άλλο και δεν τον έχετε δει, θα τρομάξετε. Ενστικτωδώς, υπάρχει περίπτωση αυτό σαν εμπειρία να σας κάνει να νιώσετε πολύ έντονο φόβο, αλλά και ενοχή και τύψεις γιατί δεν γνωρίζετε την απάντηση στην ερώτησή του. Η αμυγδαλή δεν είναι σε ηρεμία, δεν είναι σε αρμονία και από τη στιγμή που είναι το σημείο του εγκεφάλου που δίνει τα σήματα flight, fight or freeze, όλο το σώμα μπαίνει σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Αν αυτό συμβαίνει διαρκώς μέσα στην ημέρα σας με διάφορες εμπειρίες που βιώνετε, τότε η αμυγδαλή μεγαλώνει σε μέγεθος και εκκρίνει συνεχώς ορμόνες οι οποίες τελικά αντί να λειτουργήσουν ευεργετικά, δημιουργούν δυσλειτουργίες. Δεν είναι όμως υπεύθυνη η αμυγδαλή για όλα, γιατί η αμυγδαλή δεν λειτουργεί μόνη της. Κάθε σημείο του εγκεφάλου, από τον υποθάλαμο, στον οποίο οδηγούνται τα μηνύματα της αμυγδαλής, μέχρι και τον τελευταίο νευρώνα επηρεάζεται γιατί αλληλοεπιδρά. Δεν είναι αυτούσιο και αυθύπαρκτο.

Ο Διαλογισμός και ο δημιουργικός οραματισμός, η φαντασία επιτρέπουν λοιπόν, τις συχνότητες μας να μεταβληθούν. Από τις υψηλές και στρεσογόνες συχνότητες του φόβου, του θυμού, του εγώ ή της απόρριψης, μετακινούμαστε σε χαμηλότερες συχνότητες της αγάπης, της κατανόησης και της αποδοχής, διότι μέσα από την πρακτική χαλαρώνουμε και ηρεμούμε και μπαίνουμε σε κατάσταση κυμάτων Θήτα. Όλα αυτά τα παραπάνω, πρακτικά σημαίνουν ότι όσο περισσότερο διαλογίζεται ή οραματίζεται και φαντάζεται εικόνες κάποιος, εμπειρίες και νέα δεδομένα, τόσο περισσότερο αλλάζει ο εγκέφαλός του και εκπέμπει σε αυτές τις συχνότητες. Και αυτό μπορεί να το κάνει ένας έφηβος 15 χρονών και ένας υπερήλικας 115 ετών με την ίδια ευκολία. Επίσης, πρακτικά σημαίνει ότι μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με το εσωτερικό μας παιδί και να ανακτήσουμε μνήμες και αισθήσεις εύκολα και για θεραπευτικούς λόγους!

Δείτε όλο το video της παρουσίασης στην 1η Ημερίδα Expansion εδώ.

Πηγές